Ὁ Χριστὸς ἔπαθε ὑπὲρ ἡμῶν καὶ ἀντὶ ἡμῶν

+Μητροπολίτου Φλωρίνης Αυγουστίνου Καντιώτου

Θὰ προσπαθήσω, ἀγαπητοί μου, νὰ πῶ ἕνα λόγο στὴν σταύρωσι τοῦ Χριστοῦ.

Τί εἶνε ἡ σταύρωσις; Μέγα μυστήριο. Τὴ Μεγάλη Παρασκευὴ ἀκοῦμε τὸν ἀπόστολο Παῦλο, ποὺ ἀνέβηκε μέχρι «τρίτου οὐρανοῦ» καὶ «ἤκουσεν ἄρρητα ῥήματα, ἃ οὐκ ἐξὸν ἀνθρώπῳ λαλῆσαι» (Β΄ Κορ. 12,2,4), νὰ λέῃ, ὅτι οἱ Ἕλληνες (δηλαδὴ οἱ εἰδωλολάτρες), ὅταν ἄκουγαν γιὰ σταυρὸ καὶ ἐσταυρωμένο, τὸ θεωροῦσαν «μωρίαν», ἀνοησία (Α΄ Κορ. 1,18). Δὲν μποροῦσαν νὰ ἐμβαθύνουν στὸ νόημα ποὺ περικλείει ἡ σταύρωσις τοῦ Χριστοῦ. Καὶ σήμερα, ἂν ρωτή σετε μερικοὺς διανοουμένους, θὰ σᾶς ποῦν μόνο, ὅτι ὁ Χριστὸς εἶνε ἕνας μεγάλος ἀλτρουϊστὴς ποὺ θυσιάστηκε γιὰ τοὺς ἄλλους.

Ἐμεῖς, ἔχον τας ὁδηγὸ τὰ Εὐαγγέλια καὶ τὸν θεῖο λόγο, τολμοῦμε καὶ λέμε ὅτι ἡ φράσι αὐτή, ὅτι εἶνε ἕνας ἀλτρουϊστής, δὲν εἶνε ἐπαρκής. Οὐδεὶς ἀμφιβάλλει ὅτι ὁ Χριστὸς εἶχε ἀγάπη κι ὅτι ἀπὸ ἀγάπη ἀπέθανε «ὑπὲρ ἡμῶν» (Α΄ Πέτρ. 2,21). Ἀλ λὰ κάτι τέτοιο κάνουν καὶ οἱ ἄνθρωποι· ἡ μάνα λ.χ. πεθαίνει γιὰ τὸ παιδί της, ὁ φίλος πεθαίνει γιὰ τὸν φίλο του, ὁ ἀξιωματικὸς κι ὁ στρατιώτης στὴν πρώτη γραμμὴ τοῦ πυρὸς θυσιάζονται διότι «μητρός τε καὶ πατρὸς καὶ τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερόν ἐστιν ἡ πατρίς» (γνώμη Σωκρ.· Πλάτ. Κρίτ. 12). Ἡ ἀγάπη ὅμως τοῦ Χριστοῦ ἔχει πολὺ μεγαλύτερο βάθος. Ποιό βάθος· ὅτι ὁ Χριστὸς ἀπέθανε ὄχι μόνο «ὑπὲρ ἡμῶν» ἀλλὰ καὶ «ἀντὶ ἡμῶν». Τὸ πρῶτο τὸ καταλαβαίνουν καὶ τὸ δέχονται ὅλοι, γιὰ τὸ δεύτερο ὡρισμένοι δυσκολεύονται. Ἐμεῖς, ὅσοι πιστεύουμε σ᾽ αὐτόν, νὰ λέμε ὄχι μόνο «ὑπὲρ ἡμῶν » ἀλλὰ καὶ «ἀντὶ ἡ μῶν». Ὑπάρχει δὲ μεγάλη διαφορὰ μεταξὺ τοῦ «ὑπὲρ ἡμῶν» καὶ τοῦ «ἀντὶ ἡμῶν».

Τί θὰ πῇ τὸ «ἀντὶ ἡμῶν»; Ἀκοῦμε τὸν προφήτη Ἠσαΐα, ὀχτακόσα χρόνια πρὸ Χριστοῦ, νὰ λέῃ γι᾽ αὐτόν· «Οὗτος τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν φέρει καὶ περὶ ἡμῶν ὀδυνᾶται. Αὐτὸς ἐτραυματίσθη διὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν…Τῷ μώλωπι αὐτοῦ ἡμεῖς ἰάθημεν»(Ἠσ. 53,4-5). Μὲ ἄλλα λόγια, ὁ Μεσσίας εἶνε ὁ ἀντικαταστάτης μας ἐπὶ τοῦ σταυροῦ. Καὶ ὁ ἱερὸς Αὐγουστῖνος στὸ Κεκραγάριό του(Μελέτ. κεφ. Ζ΄, μτφρ. Εὐγ. Βουλγ., σ. 12) λέει· «Ἐγὼ ἠνόμησα, καὶ σὺ ἐκάθησες εἰς τὸ ἑδώλιον τοῦ κατηγορουμένου ·ἐγὼ ἔκανα τὸ πονηρόν, καὶ σὺ κατεδικάσθης ·ἐγὼ ἡμάρτησα, καὶ σὺ ἐμαστιγώθης μὲ τὸ φραγγέλλιον ·ἐγὼ ὑπερηφανεύθην, καὶ σὺ ἐταπεινώθης· ἐγὼ παρήκουσα εἰς τὰς ἐντολὰς τοῦ Πλάστου, καὶ σὺ διὰ τῆ ςἰδικῆς σου τελείας ὑπακοῆς εἰς τὸ θέλημα τοῦ οὐρανίου Πατρὸς ἐξώφλησες τὸ ἁμάρτημα τῆς ἰδικῆς μου παρακοῆς » (ἡμέτ. βιβλ. Πρὸς τὸν Γολγοθᾶν, Ἀθῆναι 19894, σ. 283). Αἰτία τοῦ πάθους σου εἶμαι ἐγὼ ὁ ἁμαρτωλός! αὐτό, ἂν δὲν τὸ αἰσθανθοῦ με σήμερα καὶ δὲν θὰ κλάψουμε, δὲν θὰ προσεγγίσουμε τὸ μυστήριο τοῦ σταυροῦ.

Αὐτὰ ποὺ ἔπαθε ὁ Χριστός, ἔπρεπε νὰ τὰ πάθουμε ἐμεῖς. Ἡ δική μας κεφαλή, ποὺ φιλοξενεῖ τόσες πονηρὲς ἔννοιες καὶ τόσους ἀθλίους διαλογισμούς, ἔπρεπε νὰ φορέσῃ ἀγκάθινο στεφάνι, καὶ ὄχι ἡ δική του ἀκήρατη κεφαλή, ποὺ κυβερνᾷ μὲ σοφία καὶ ἀγαθότητα τὰ σύμπαντα. Ἡ δική μας γλῶσσα, ποὺ ψεύδεται, διαβάλλει, συκοφαντεῖ, βλασφημεῖ, «κόκκαλα δὲν ἔχει καὶ κόκκαλα τσακίζει», αὐτὴ ἔπρεπε νὰ γευθῇ τὸ ὄξος καὶ τὴ χολή, καὶ ὄχι ἡ γλῶσσα τοῦ Χριστοῦ ποὺ πάντοτε ἐλάλησε τὴν ἀλήθεια. Τὰ δικά μας χέρια, ποὺ καθημερινῶς διαπράττουν τόσες ἁμαρτωλὲς πράξεις, ἔπρεπε νὰ καρφωθοῦν στὸ ξύλο, καὶ ὄχι τὰ χέρια τοῦ Χριστοῦ, ποὺ σκόρπιζαν παν τοῦ μύρα ἀγάπης, εὐλογίες, θεραπεῖες, εὐεργεσίες.

Τὰ δικά μας πόδια, ποὺ ἀφήνουν τὴν εὐθεῖα ὁδὸ καὶ ξεμακραίνουν σὲ μονοπάτια σκοτεινὰ καὶ σκολιά, ἔπρεπε νὰ ἀκινητοποιηθοῦν πάνω στὸ σταυρό, καὶ ὄχι τὰ πόδια τοῦ Χριστοῦ, ποὺ βάδισαν χιλιόμετρα γιὰ νὰ βροῦν τὸ ἀπολωλὸς πρόβατο καὶ νὰ φέρουν τὸ μήνυμα τῆς σωτηρίας κι ὅπου πάτησαν εὐωδίασαν τὴ γῆ.

Ἐμεῖς λοιπὸν εἴμαστε οἱ ἔνοχοι, κ᾽ ἐκεῖνος ὁ ἀθῷος. Ἐμεῖς φορτώσαμε τὴ γῆ ἁμαρτίες, κ᾽ ἐκεῖνος εἶνε«ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου », ὅπως εἶπε ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος (Ἰω. 1,29). Φορτώθηκε τὰ βάρη μας καὶ μᾶς ἀπήλλαξε ὅλους, ἀπὸ Ἀδὰμ μέχρι συντελείας τοῦ αἰῶνος, ἀπὸ τὴν καταδίκη. Ἐὰν αὐτὸ δὲν τὸ συν αισθανθοῦμε, ὅτι δηλαδὴ ὁ Χριστὸς σταυρώθηκε «ἀντὶ ἡμῶν», ἀντὶ γιὰ ἐμένα τὸν ἁμαρτωλὸ καὶ ἀντὶ γιὰ σᾶς καὶ ἀντὶ γιὰ ὅλους μας, εἰς μάτην ἑορτάζουμε. Καὶ ὅμως αὐτὴ ἡ ἀλήθεια σήμερα ἀπὸ πολλοὺς θεωρεῖται μωρία, ἀνοησία. Πῶς νὰ τὸ ἐξηγήσω ἀκόμη ἁπλούστερα;

Θὰ χρησιμοποιήσω τὸ ἑξῆς παράδειγμα ποὺ εἶχα διαβάσει. Κάποιος σκότωσε καὶ τὸν κυνηγοῦσαν νὰ τὸν συλλάβουν. –Πιάστε τον πιάστετον, φώναζαν, εἶνε ἔνοχος, σκότωσε ἄνθρωπο!…

Αὐτός, μὲ τὰ ροῦχα του ματωμένα ὅπως ἦταν, ἔτρεχε ἔξαλλος νὰ ξεφύγῃ. Σὲ μιὰ στιγμὴ βλέπει μιὰ πόρτα ἀ νοιχτή, προλαβαίνει καὶ μπαίνει μέσα χωρὶς νὰ ξέρῃ ποῦ βρίσκεται. Ποιός νὰ τὸ φανταστῇ· ἦταν τὸ σπίτι τοῦ ἀδελφοῦ τοῦ θύματος! Ὁ σπιτονοικοκύρης, ὅταν τὸν εἶδε ἔτσι, κατάλαβε ὅτι αὐτὸς εἶνε ὁ φονιᾶς τοῦ ἀδελφοῦ του. Καὶ τί ἔκανε; τὸν παρέδωσε; Δὲν τὸν παρέδωσε. Ἀλλὰ τί· βγάζει τὰ ροῦχα του, ντύνει μ᾽ αὐτὰ τὸν φονιᾶ, καὶ παίρνοντας τὰ ματωμένα ροῦχα ἐκείνου τὰ φοράει ὁ ἴδιος.

Ὅταν σὲ λίγο χτύπησε τὴν πόρτα ἡ ἀστυνομία, ἔκρυψε τὸν φονιᾶ καὶ παρουσιάστηκε αὐτὸς ὡς ἔνοχος! –Ἐγὼ τὸν σκότωσα, λέει· πιάστεμε… Καὶ ἔπιασαν αὐτὸν καὶ τὸν ὡδήγησαν στὸ κρατητήριο νὰ τιμωρηθῇ. Τὸ παράδειγμα αὐτό, ἑνὸς ἀνθρώπου ποὺ ἀπὸ ὑπερβολικὴ ἀγάπη παρέστησε τὸν ἑαυτό του ὡς ἔνοχο γιὰ νὰ ἀθῳωθῇ ὁ ὄντως ἔνοχος, ζωντανεύει ἐμ - πρός μας τὰ λόγια «Οὗτος τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν φέρει καὶ περὶ ἡμῶν ὀδυνᾶται…»καὶ«Ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου ». Ποιός εἶνε ὁ αἴτιος τῆς καταδίκης τοῦ Ἰησοῦ; Ἐμεῖς. Ἂν ἐμεῖς στὴν ἀρχὴ δὲν ἁμαρτάναμε, θὰ ἤμασταν τώρα ὅλοι στὸν παράδεισο καὶ ὁ Χριστὸς δὲν θὰ σταυρωνόταν.

Ἡ ἱστορικὴ ἀλήθεια εἶνε, ὅτι οἱ Ἑβραῖοι σταύρωσαν τότε τὸν Χριστό. Ἀλλὰ ἡ πνευματικὴ ἀλήθεια, ποὺ πρέπει νὰ παραδεχθοῦμε, εἶνε κάτι ἄλλο σπουδαιότερο· ὅτι κ᾽ ἐμεῖς σήμερα τὸν σταυρώνουμε. Ποῦ; Παντοῦ. Δὲν ὑπάρχει γωνία τῆς Ἑλλάδος –γιὰ νὰ περιοριστοῦμε στὴν πατρίδα μας–, ποὺ δὲν σταυρώνεται ὁ Χριστός· στὰ σπίτια, στὰ σχολεῖα, στὸ στρατό, στὶς συγκοινωνίες, στὰ τηλέφωνα, στὰ γήπεδα, στὰ κέντρα, στοὺς σταθμούς, στὸν τύπο, στὸ κοινοβούλιο, στὰ δικαστήρια; (σπανίως θὰ βρεθῇ κάποιος νὰ πῇ· Κύριε πρόεδρε, δὲν μπορῶ νὰ παλαμίσω τὸ Εὐαγγέλιο· ὁ Κύριος εἶπε «μὴ ὀμόσαι ὅλως »(Ματθ. 5,34). Δὲν τὸν σταυρώνουμε λοιπὸν κ᾽ ἐμεῖς, ὅπως οἱ Ἰουδαῖοι, ὅταν ὁρκιζώμαστε, ὅταν περιφρονοῦμε καὶ καταπατοῦμε τὶς ἐντολές του, ὅταν βλασφημοῦμε τὰ θεῖα;

Στὸ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγέλιο ὁ Χριστὸς λέει· «Οὕτως ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν Υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ᾽ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον » (Ἰω. 3,16). Καὶ ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ἀλλοῦ γράφει· «Ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστίν» (Α΄ Ἰω.4,8). Ὁ κόσμος ὁλόκληρος ζῇ καὶ ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ· καὶ καθένας ἀπὸ μᾶς μύριες ἀποδείξεις τῆς ἀγάπης του ἔχουμε. «Ἐν αὐτῷ γὰρ ζῶμεν καὶ κινούμεθα καὶ ἐσμέν» (Πράξ. 17, 28). Τί νὰ πρωτοαναφέρῃ κανείς; Ἀγάπη δὲν εἶνε ὁ ἥλιος ποὺ φωτίζει καὶ ζεσταίνει τὴ γῆ; (ὡς διαμαρτυρία τοῦ ἡλίου ἦταν ὅτι ἐπὶ τρεῖς ὧρες, «ἀπὸ ἕκτης ὥρας σκότος ἐγένετο ἐπὶπᾶσαν τὴν γῆν ἕως ὥρας ἐνάτης» Ματθ. 27,45). Δωρε ὰν ὁ ἥλιος, δωρεὰν τὸ νερὸ ποὺ μᾶς ποτίζει, δωρεὰν τὰ νέφη, δωρεὰν οἱ θάλασσες, δωρεὰν οἱ πηγές, δωρεὰν οἱ ποταμοί, δωρεὰν τὰ δέντρα, δωρεὰν τὰ πουλιὰ ποὺ κελαηδοῦν, δωρεὰν τὰ πάντα. Πῶς νὰ ὑμνήσουμε τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ; ἡ γλῶσσα εἶνε ἀδύνατη.

Ἀλλὰ ἡ ὑψίστη ἀγάπη του, τὸ ζενὶθ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, εἶνε ὅτι ἔδωσε τὸν Υἱόν του γιὰ τὴν σωτηρία μας. Δὲν ὑπῆρχε ἄλλο μέσο; Μποροῦσε νὰ χρησιμοποιήσῃ καὶ ἄλλο μέσο, ἀλλὰ ἐξέλεξε αὐτό, τὴν σταυρικὴ θυσία, γιὰ νὰ δείξῃ τὸ μέγεθος τῆς ἀγάπης του· «οὕτω γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν Υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν… ». Δὲν ὑπάρχει ἄλλη μεγαλύτερη ἀγάπη.

Λένε, ἀγαπητοί μου, γιὰ ἕνα βασιλιᾶ τῆς Γαλλίας ὅτι ὅταν ἄκουσε πρώτη φορὰ γιὰ τὸ Χριστό, ὅτι οἱ Ἑβραῖοι τὸν σταύρωσαν, εἶπε αὐθόρμητα· Ἄχ, νὰ ἤμουν ἐκεῖ μὲ τοὺς στρατιῶτες μου! θὰ μποροῦσα νὰ τοὺς διαλύσω…

Καὶ ὅμως ὁ Χριστός, ἡ Ἀγάπη, ἐνῷ μποροῦσε, δὲν τοὺς διέλυσε. «Ὑπέμεινε σταυρὸν» γιὰ ἐμᾶς(Ἑβρ. 12,2). Αὐτὸ εἶνε ἔνδειξις τῆς ἀγάπης του. Ἐν τούτοις ἐμεῖς εἴμαστε ἀχάριστοι, μοχθηροί, βλάσφημοι, ἐπίορκοι, πόρνοι, μοιχοί, ἐλεεινοί· στὸν τόπο μας γίνονται τετρακόσες χιλιάδες ἐκτρώσεις τὸ ἔτος. Θεέ μου, πῶς μᾶς ἀνέχεσαι; «Δόξα τῇ μακροθυμίᾳ σου, Κύριε ».

Αὐτὸ λοιπὸν ποὺ ἔχουμε νὰ κάνουμε, εἶνε νὰ συναισθανθοῦμε ὅτι ἐ μεῖς εἴ μαστε οἱ ὑπεύθυνοι τῆς σταυρώσεως καὶ νὰ φωνάξουμε· Χριστὲ ἐλέησέ με, συγχώρεσέ με· «Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου» (Λουκ. 23,42).

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης τὴν 28-4-1994.

http://agiameteora.net/index.php/afieromata/megalis-evdomadas/4943-megali-pempti-vrady-xrist-s-pathe-p-r-m-n-ka-nt-m-n.html

"Αὐτοί πού ἐπιθυμοῦν τήν τελειότητα θεωροῦν ἁμαρτία ἀκόμη καί τό νά ταραχθοῦν ἁπλῶς μέσα τους ἐναντίον ἐκείνου πού τούς ἀδικεῖ ἤ τούς προσβάλλει"

Ἀπό τό βίο τοῦ ἁγίου Παχωμίου

Ὅταν ὁ Ἰωάννης, ὁ ἀδελφός τοῦ Παχωμίου, ἄκουσε τά σχετικά μέ αὐτόν, ἦρθε νά τόν βρεῖ, καί μόλις τόν εἶδε, τόν ἀσπάστηκε καί χάρηκε πολύ –ἐπειδή ὁ Παχώμιος, ἀφότου βαπτίστηκε καί συντάχθηκε μέ τόν Χριστό καί ἀκολούθησε τή μοναχική ζωή, ποτέ δέν ἐπισκέφτηκε τούς δικούς του. 

Καθώς λοιπόν καί ὁ Ἰωάννης εἶχε τόν ἴδιο σκοπό μέ τόν Παχώμιο, ἔμειναν καί οἱ δύο μαζί, μελετώντας συνεχῶς τόν νόμο τοῦ Θεοῦ καί ἀδιαφορώντας ἐντελῶς γιά ὅλα τά ἐπίγεια. Ἔπειτα ὁ Παχώμιος, ἐπειδή θυμόταν τήν ὑπόσχεση πού τοῦ δόθηκε μέσω τοῦ ἀγγέλου, ὅτι ἐξαιτίας του πρόκειται νά σωθοῦν ἀναρίθμητες ψυχές, ἄρχισε μαζί μέ τόν ἀδελφό του νά οἰκοδομεῖ πιό εὐρύχωρη τή μονή, γιά νά δέχεται ὅσους θά ἤθελαν νά ἀπαρνηθοῦν τόν κόσμο καί νά προσέλθουν στόν Θεό.

Στό χτίσιμο λοιπόν ὁ Παχώμιος, ἔχοντας αὐτόν τόν σκοπό, ἤθελε νά πλατύνει τόν τόπο καί ἔκανε πιό μεγάλη τήν περίμετρο τῆς οἰκοδομῆς, ἐνῶ ὁ Ἰωάννης, ἔχοντας στόν νοῦ του τήν ἀναχωρητική ζωή, ἤθελε νά γίνει τό οἰκοδόμημα πιό περιορισμένο. Ἀγανάκτησε μάλιστα, καθώς ἦταν καί μεγαλύτερος στήν ἡλικία, καί εἶπε στόν Παχώμιο: «Πάψε νά εἶσαι φαντασμένος καί νά ἁπλώνεσαι».

Ὁ Παχώμιος ἀκούγοντάς τον θύμωσε, γιατί τόν πρόσβαλε ἄδικα, ὡστόσο δέν ἀντιμίλησε, ἀλλά, ἤπιος καθώς ἦταν, κρατήθηκε. Καί τή νύχτα κατέβηκε στό ὑπόγειο τοῦ χτισμένου τμήματος τῆς οἰκοδομῆς καί ἄρχισε νά κλαίει δυνατά καί νά ἐξομολογεῖται στόν Θεό λέγοντας:

«Ἀλίμονό μου· τό σαρκικό φρόνημα εἶναι ἀκόμη μέσα μου καί ζῶ σάν σαρκικός ἄνθρωπος. Γιατί, ἐνῶ κάνω τόση ἄσκηση, πάλι κυριεύομαι ἀπό τόν θυμό. Ἐλέησέ με, Κύριε, γιά νά μή χαθῶ. Ἄν δηλαδή δέν μέ στηρίξεις ἐσύ μέ τή μακροθυμία σου καί βρεῖ μέσα μου κάτι ἀπό τίς πράξεις του ὁ ἐχθρός, θά πέσω στά χέρια του, ὅπως λέει ἡ Γραφή· “Ὅποιος ἐκπληρώσει ὅλο τόν νόμο, ἀλλά τόν παραβεῖ σέ κάτι, θεωρεῖται παραβάτης ὅλου τοῦ νόμου” πιστεύω ὅμως, Κύριε, ὅτι ἡ μεγάλη σου εὐσπλαχνία θά μέ βοηθήσει καί θά διδαχτῶ νά βαδίζω τόν δρόμο τῶν Ἁγίων σου, προχωρώντας συνεχῶς πρός αὐτά πού εἶναι μπροστά καί ξεχνώντας ὅσα ἀφήνω πίσω. Οἱ ἅγιοί σου, ὅλων τῶν αἰώνων, μέ τή βοήθεια τῆς χάρης σου ντρόπιασαν τόν ἐχθρό καί διέπρεψαν πάρα πολύ. Ἐγώ ὅμως, Κύριε, πῶς θά διδάξω αὐτούς πού ὑποσχέθηκες νά καλέσεις μέσω ἐμοῦ στόν μοναχικό τρόπο ζωῆς, χωρίς νά ἔχω νικήσει προηγουμένως τά πάθη πού μέ τή βοήθεια τῆς σάρκας πολεμοῦν τήν ψυχή καί χωρίς νά ἔχω φυλάξει στό ἀκέραιο τόν νόμο σου; Ἀλλά πιστεύω, Κύριε, ὅτι, καθώς θά ἔχω τή συμμαχία σου, θά συγχωρήσεις ὅλες τίς ἁμαρτίες μου».

Αὐτά ἔλεγε στόν Θεό μέ δάκρυα, καί πέρασε κλαίγοντας ὅλη τή νύχτα ὥς τό πρωί, ὥστε ἀπό τόν πολύ ἱδρώτα –γιατί ἦταν καλοκαίρι καί ὁ τόπος ὑπερβολικά ζεστός– σχηματίστηκε λάσπη κάτω ἀπό τά πόδια του. Καί τοῦτο ἐπειδή συνήθιζε, ὅταν στεκόταν νά προσευχηθεῖ, νά ἁπλώνει τά χέρια καί νά μήν τά κατεβάζει καθόλου, ἀλλά ἔχοντάς τα ἁπλωμένα, σάν τεντωμένος σέ σταυρό, νά καταπονεῖ ἔτσι τό σῶμα καί νά διατηρεῖ τήν ψυχή σέ ἐπαγρύπνηση.

Τέτοιος ἦταν ὁ Παχώμιος, γι᾿ αὐτό ζοῦσε μαζί μέ τόν ἀδελφό του μέ πολλή πραότητα καί εἰρήνη.

Όταν προσευχηθείς όπως πρέπει, περίμενε εκείνα πού δεν πρέπει.... ( Αγίου Μάρκου του Ασκητή )

Wednesday, April 13, 2016

Όταν προσευχηθείς όπως πρέπει, περίμενε εκείνα πού δεν πρέπει, και στάσου γενναία, για να φυλάξεις τον καρπό της προσευχής.

Γιατί από την αρχή σ’ αυτό έχεις ταχθεί, να εργάζεσαι και να φυλάγεις. Μη λοιπόν, αφού εργαστείς, αφήσεις αφύλακτο ότι έκανες· αν το αφήσεις, δεν ωφελήθηκες διόλου από την προσευχή σου.

Όλος ο πόλεμος ανάμεσα σε μας και τούς ακάθαρτους δαίμονες, δε γίνεται για τίποτε άλλο, παρά για την πνευματική προσευχή. Γιατί πολύ εχθρική και ενοχλητική γίνεται σ’ αυτούς η προσευχή, ενώ σ’ εμάς είναι πρόξενος σωτηρίας, τερπνή και ευχάριστη.

Τι θέλουν οι δαίμονες να κάνουν να ενεργήσει σ’ εμάς; Γαστριμαργία, πορνεία, φιλαργυρία, οργή, μνησικακία και τα λοιπά πάθη, για να παχύνει από αυτά ο νους και να μην μπορέσει να προσευχηθεί όπως πρέπει. Γιατί όταν υπερισχύσουν τα άλογα πάθη, δεν τον αφήνουν να κινείται λογικά.

Ο Κύριος «έλεγε σ’ αυτούς και παραβολή για το ότι πρέπει να προσεύχονται πάντοτε και να μην αποθαρρύνονται». Λοιπόν, καθόλου να μην αποθαρρύνεσαι, ούτε να αθυμείς επειδή δεν έλαβες. Γιατί θα λάβεις αργότερα. Τελειώνοντας την παραβολή αυτή, ο Κύριος είπε: «Αν και ούτε το Θεό φοβάμαι ούτε τούς ανθρώπους ντρέπομαι, όμως επειδή αυτή η γυναίκα με ενοχλεί συνεχώς, θα της δώσω το δίκαιό της. Έτσι και ο Θεός, θα κάνει σύντομα το θέλημα αυτών πού Τον παρακαλούν νύχτα και μέρα». Γι’ αυτό λοιπόν να είσαι χαρούμενος και να επιμένεις υπομένοντας τον κόπο της αγίας προσευχής. 

Όταν σε δουν οι δαίμονες ότι είσαι πρόθυμος να προσευχηθείς αληθινά, τότε σου φέρνουν στο νου σκέψεις πραγμάτων δήθεν αναγκαίων και σε λίγο σε κάνουν να τα λησμονήσεις και παρακινούν το νου να τα αναζητήσει. Και επειδή αυτός δεν τα βρίσκει, στενοχωρείται και λυπάται. Όταν ξανά σταθεί στην προσευχή, του υπενθυμίζουν εκείνα πού του είχαν βάλει στο νου του και τα αναζητούσε, για να στραφεί ο νους σ’ αυτά και να χάσει την καρποφόρα προσευχή.

Αγωνίσου να κρατήσεις το νου κατά την ώρα της προσευχής κωφό και άλαλο, και τότε θα μπορέσεις να προσευχηθείς.

http://dakriametanoias.blogspot.gr/

Ο Θεός δεν κρίνει τον Χριστιανό επειδή αμάρτησε αλλά επειδή δεν μετανοεί!

Ήταν σε μια περιοχή που λέγεται του Αρίσταρχου και συλλογιζόταν τις αμαρτίες του. Ξαφνικά τον κέντησε μέσα του η χάρη του Παράκλητου, και είπε στον εαυτό του:

– Ας πάμε, αμαρτωλέ Νήφων, στην εκκλησία να εξομολογηθούμε στο Θεό τις αμαρτίες μας. Δεν ξέρεις αν θα ζεις αύριο. Τρέξε λοιπόν!

Κάθεται εκεί και μας καρτερεί ο Πατέρας των οικτιρμών, ο πολυεύσπλαχνος Θεός. Αυτός που προσδοκά τη μετάνοιά μας, των αθλίων και ρυπαρών.

Με αυτές τις σκέψεις τρέχοντας σχεδόν έφτασε στον ναό του Θεού. Ύψωσε τα χέρια του προς την Ανατολή κι άφησε ένα βαθύ στεναγμό να βγει απ΄ την καρδιά του:

Δέξου, πατέρα τον νεκρό που έχασε τη ψυχή του.

Δέξου το καταγώγιο των αμαρτιών.

Δέξου τον βλάσφημο, τον πονηρό, τον αδιάντροπο, τον αισχρό, τον μολυσμένο στη ψυχή και το σώμα….

Ελέησέ με, και μην αποστρέψεις το αγαθό σου πρόσωπο από μένα.

Μην πεις, Κύριε, δεν σε γνωρίζω! Μην πεις: Που ήσουνα έως τώρα…

Λυπήσου με και σώσε με. Γιατί ξέρω, Φιλάνθρωπε, ότι δεν θέλεις τον θάνατο του αμαρτωλού..

Είπε τα λόγια αυτά κι άλλα ακόμη με την ψυχή κατάπικρη… Και ξαφνικά, κάποιος ήχος ήρθε από τον ουρανό, κι ένα φοβερό ακτινωτό φως έλαμψε. Το φως αυτό είχε δύο βραχίονες- μια αγκαλιά, που κατέβηκε απ΄ το ύψος του ουρανού και τυλίχθηκε στον τράχηλο του οσίου λέγοντας:

– Καλώς όρισε το παιδί μου, το χαμένο μου! Τώρα ξαναζωντάνεψες, παιδάκι μου. Φωτίσθηκαν τα μάτια σου, ξανάνθισε η νιότη σου κι από τώρα θα με δοξάζεις με τα έργα σου!…

Και λέγοντας αυτά χάθηκε στον ουρανό, ενώ ο άγιος Νήφων από την μέθη της οπτασίας έπεσε σ΄ έκσταση. Όταν σε λίγο συνήλθε, αναφώνησε:

– Δόξα σοι ο Θεός, δόξα σοι!

Τόλεγε και το ξανάλεγε ακατάπαυστα, γιατί η καρδιά του είχε ξεχειλίσει από μια θεϊκή ευωδία και το στόμα του ήταν γεμάτο μέλι πνευματικό. Ώρα πολλή προσευχόταν μετά από κείνο το ανέκφραστο όραμα. Κι έπειτα γύρισε στο κελί του, πάντα μέσα στην ίδια έκσταση και το θάμπος του θεϊκού ασπασμού.

Από τότε, καθώς έλεγε, βάδιζε τον δρόμο της ζωής του ανάλαφρος, υπηρετώντας τον Κύριο.

Το πρωτάκουστο αυτό θαύμα το άκουσα απ΄ το ίδιο το στόμα του οσίου. Τα μάτια του ήταν πλημμυρισμένα με δάκρυα, όταν με δέος, αλλά και μια μυστική χαρά, μου το διηγήθηκε. Γιατί πάντα τον παρακαλούσα επίμονα και τον ανάγκαζα να μου διηγείται ότι του συνέβαινε. Κι επειδή με αγαπούσε πολύ, δεν μου έκρυβε ποτέ τίποτε. Έτσι κύλησε λοιπόν η μέρα που ο πολυεύσπλαχνος Κύριος τον ασπάσθηκε, ενώ προσευχόταν.

(Ένας Ασκητής Επίσκοπος, σελ. 35-37)

Πhttp://www.diakonima.gr/

Ο Χριστιανός οφείλει να είναι ευγενικός με όλους

 Οι χριστιανοί έχουν χρέος, σύμφωνα με την εντολή του Κυρίου, να γίνουν άγιοι και τέλειοι.

Η τελειότητα και η αγιότητα χαράσσονται πρώτα βαθιά στην ψυχή του χριστιανού, και από εκεί τυπώνονται και στις σκέψεις του, στις επιθυμίες του, στα λόγια του, στις πράξεις του.

Έτσι, η χάρη του Θεού, που υπάρχει στην ψυχή, ξεχύνεται και σ’ όλο τον εξωτερικό χαρακτήρα.

Ο χριστιανός οφείλει να είναι ευγενικός με όλους.

Τα λόγια και τα έργα του να αποπνέουν τη χάρη του Αγίου Πνεύματος που κατοικεί στην ψυχή του, ώστε να μαρτυρείται η χριστιανική του πολιτεία και να δοξάζεται το όνομα του Θεού…

Όποιος είναι μετρημένος στα λόγια, είναι μετρημένος και στα έργα.

Όποιος εξετάζει τα λόγια που πρόκειται να πει, εξετάζει και τις πράξεις που πρόκειται να εκτελέσει, και ποτέ του δεν θα υπερβεί τα όρια της καλής και ενάρετης συμπεριφοράς.

Τα χαριτωμένα λόγια του χριστιανού χαρακτηρίζονται από λεπτότητα και ευγένεια.

Αυτά είναι που γεννούν την αγάπη, φέρνουν την ειρήνη και τη χαρά.

Αντίθετα, η αργολογία γεννάει μίση, έχθρες, θλίψεις, φιλονικίες, ταραχές και πολέμους.

Ας είμαστε λοιπόν πάντοτε ευγενικοί.

Ποτέ από τα χείλη μας να μη βγει λόγος κακός, λόγος που δεν είναι αλατισμένος με τη χάρη του Θεού, αλλά πάντοτε λόγοι χαριτωμένοι, λόγοι αγαθοί, λόγοι που μαρτυρούν την κατά Χριστόν ευγένεια και την ψυχική μας καλλιέργεια.

Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως

http://poimin.gr/o-christianos-ofili-na-ine-evgenikos-olous/

Ένα γράμμα για το κάπνισμα

Οσίου Αμβροσίου της Όπτινα     Ένας μανιώδης καπνιστής από την Αγία Πετρούπολη, ο Αλέξιος Στεπάνοβιτς Μαγιόρωφ, άρχισε κάποτε να αισθάνεται τις επιζήμιες συνέπειες του καπνίσματος στην υγεία του.     ΟΙ πολλές συμβουλές και παραινέσεις των φίλων του αποδείχθηκαν μάταιες. Τελικά το έτος 1888 ο Αλέξιος Στεπάνοβιτς κατέφυγε στην Βοήθεια του στάρετς Αμβρόσιου και με επιστολή του ζήτησε να του υποδείξει τον τρόπο που θα καταπολεμήσει το πάθος του.    Σε γράμμα του με ημερομηνία 12 Οκτωβρίου 1888 ο όσιος Αμβρόσιος απάντησε στον Αλέξιο Μαγιόρωφ τα εξής: «Γράφεις ότι δεν μπορείς να κόψης το κάπνισμα! Αυτό που εΙναι αδύνατο για τον άνθρωπο, είναι δυνατό με τη βοήθεια του Θεού. Το μόνο που χρειάζεται εΙναι να αποφασίσεις με σταθερότητα να απαλλαγής άπ' αυτό, αφού αναγνωρίζεις την ζημία που προξενεί στην ψυχή και στο σώμα σου. Διότι ο καπνός εξασθενίζει την ψυχή, αυξάνει και δυναμώνει τα πάθη, σκοτίζει το νου και καταστρέφει σιγά-σιγά τη σωματική υγειά με έναν αργό θάνατο. Ταυτόχρονα οι πνευματικές ασθένειες της οξυθυμίας και μελαγχολίας εμφανίζονται στην ψυχή σαν συνέπεια του καπνίσματος. Σε συμβουλεύω να χρησιμοποίησης πνευματική θεραπεία για την καταπολεμήσει του πάθους σου. Να κάνης λεπτομερή εξομολόγηση όλων των αμαρτιών που διέπραξες από την ηλικία των επτά χρόνων έως σήμερα και να μεταλάβεις τα Άχραντα Μυστήρια. Κάθε μέρα να διαβάζεις όρθιος ένα η περισσότερα κεφάλαια του Ευαγγελίου. Μόλις αρχίζει να εμφανίζεται ή αποθάρρυνσης και ή απελπισία, να διαβάζεις και πάλι μέχρι να περάσει. "Αν ξαναεμφανισθεί, άρχισε πάλι την μελέτη του Ευαγγελίου. 'Ή, αν θέλεις, πήγαινε σε κάποιον απομονωμένο χώρο και κάνε τριάντα τρεις εδαφιαίες μετάνοιες σε ανάμνηση της επίγειας ζωής του Κύριου και προς τιμή της Αγίας Τριάδος».  Μόλις έλαβε το γράμμα ο Αλέξιος Στεπάνοβιτς το διάβασε και « άναψε ένα τσιγάρο», όπως εξηγεί ο ίδιος σε ιδιόγραφο σημείωμα του. « Άρχισα να το καπνίζω, αλλά ένιωσα ξαφνικά ένα φοβερό πονοκέφαλο και μια απέχθεια προς το καπνό του τσιγάρου. Εκείνο το βράδυ δεν κάπνισα. Την επόμενη ημέρα τέσσερις φορές άρχισα να καπνίζω μηχανικά και από συνήθεια. Δεν μπορούσα όμως να καταπιώ τον καπνό, γιατι με έπιανε δυνατός πονοκέφαλος. Έτσι έκοψα το κάπνισμα με ευκολία. Τα δυο προηγούμενα χρόνια δεν είχα μπορέσει να απαλλαγώ από το κάπνισμα, όσο κι αν είχα πιέσει τον εαυτό μου. Παρ` όλο που η υγεία μου επιδεινώθηκε σοβαρά, συνέχισα να καπνίζω γύρω στα 75 τσιγάρα την ημέρα. Όταν λοιπόν άρχισα να αισθάνομαι άρρωστος και ανίκανος να ξεριζώσω το πάθος μου, ακολούθησα τις συμβουλές των φίλων μου και κατέφυγα στο στάρετς Αμβρόσιο. Με ειλικρινή μετάνοια του ζήτησα να προσευχηθεί για μένα. Αργότερα, όταν πήγα να τον ευχαριστήσω, ο πατήρ Αμβρόσιος άγγιξε με το ραβδί του το κεφάλι μου που πονούσε και από εκείνη τη στιγμή δεν αισθάνομαι πια κανενός είδους πονοκέφαλο. --------------------------------------------------- Εκδόσεις Αγιορείτικη Μαρτυρία. Τριμηνιαία έκδοση Ιεράς Μόνης Ξηροποτάμου. Τεύχος 6. Πηγή: http://www.pigizois.net/pneumatikoi_logoi/kapnisma.htm

Πες μου, πάτερ, σε παρακαλώ....

Πες μου, πάτερ, σε παρακαλώ κάτι: Για ποιό λόγο οι περισσότεροι άνθρωποι μισούν τους δικαίους; Γιατί τους περιφρονούν; Γιατί σκανδαλίζονται μαζί τους; Αντίθετα, λίγοι είναι εκείνοι που τους τιμούν…

- Πολύ συμφέρει τους δικαίους, παιδί μου, η περιφρόνηση των ανθρώπων. 

Τους ταιριάζει, θα ‘λεγα, όπως ταιριάζουν στον ουρανό τ’ αστέρια. Είδα μάλιστα ενάρετο, που κέρδισε πενήντα στεφάνια σε μία μέρα από τις κακολογίες των άλλων.

- Και με ποιόν τρόπο τα κέρδισε; ρώτησα απορημένος.

- Άκουσε: Ο άνθρωπος αυτός έμενε στα Βούκολα. Ήταν επιφανής και αξιοσέβαστος. Έκανε πολλά καλά έργα στους συνανθρώπους του και όλους τους αγαπούσε σαν αγγέλους του Θεού. Εκείνοι, ωστόσο, πλανήθηκαν από τον πονηρό και άρχισαν να αντιπαθούν τον ευεργέτη τους σα να ήταν κακούργος. Άλλοι έλεγαν πως είναι δολερός, άλλοι ακόλαστος, άλλοι κλέφτης και άλλοι αιρετικός! Έχει, βλέπεις, τη συνήθεια ο διάβολος να διασύρει τους αγίους με το στόμα των αμαρτωλών ανθρώπων. Ο άνθρωπος όμως για τον οποίο σου μιλάω, ακούγοντας τις συκοφαντίες αυτές, χαιρόταν ειλικρινά και ευχαριστούσε το Θεό.

“Κύριε”, έλεγε, “δείξε το έλεος Σου σ’ όσους με μισούν, με συκοφαντούν, με διασύρουν. Κανένας απ’ τους αδελφούς να μην πάθει κακό για μένα τον αμαρτωλό, ούτε στην παρούσα ζωή ούτε στην άλλη. Σύντριψε όμως και αφάνισε τους πονηρούς δαίμονες, που τους ξεσηκώνουν εναντίον μου. Σε παρακαλώ, Θεέ μου, όπως δεν αποστράφηκες εμένα τον βέβηλο, όσες φορές αμάρτησα και πρόστρεξα στην ευσπλαχνία Σου ζητώντας συγχώρηση, έτσι να μην αποστραφείς τώρα κι αυτούς, που κατηγορούν τον αχρείο δούλο Σου. Αντίθετα, αγιάσέ τους με το έλεός Σου και σκέπασέ τους με την αγαθότητά Σου”.

Έτσι προσευχόταν, αγαπητέ, ο δίκαιος εκείνος, γι’ αυτούς που τον μισούσαν και τον κακολογούσαν! Και κοίταξε τι θαυμαστό γινόταν: Όσες φορές τη μέρα βίαζε τον εαυτό του και προσευχόταν για τους εχθρούς του, τόσες φορές κατέβαινε άγγελος Κυρίου και τοποθετούσε στο κεφάλι του 

ουράνιο διαμαντοστόλιστο στεφάνι. Αυτό, βέβαια, δεν το καταλάβαινε ο ίδιος, γιατί ο Θεός τον στεφάνωνε αόρατα…

Γι’ αυτό λοιπόν, παιδί μου, επιτρέπει πολλές φορές ο αγαθός Θεός να κακολογούνται και να εξουθενώνονται οι ενάρετοι, για ν’ αυξήσουν έτσι τα στεφάνια τους και τα βραβεία τους και τους ουράνιους μισθούς τους.

- Ωστόσο, όπως είπα και πριν, πάτερ, δεν μπορώ να καταλάβω γιατί οι δίκαιοι σ’ άλλους ανθρώπους αρέσουν και σ’ άλλους όχι.

- Πρόσεξε, παιδί μου, και θα σου το εξηγήσω με μερικά παραδείγματα: Δεν βλέπεις που ο Θεός στέλνει βροχή, και δεν αρέσει σε όλους; Όπως συνήθως, άλλοι λένε το ένα και άλλοι το άλλο. Ο ένας λέει: “Δόξα σοι ο Θεός! Θα ποτιστεί η γη!”.

Ο άλλος, αντίθετα: “Κακό που μας βρήκε! Πάει η σοδειά!”. Άν πάλι ο Θεός στείλει βαρύ χειμώνα, οι φτωχοί, τρέμοντας από την παγωνιά, λένε με παράπονο: “Αχ, γιατί να κάνει ο Θεός τόσο κρύο;”. Οι πλούσιοι, απεναντίας, τότε ακριβώς απολαμβάνουν περισσότερο τη θαλπωρή, γιατί έχουν όλα όσα χρειάζονται – και θέρμανση και χοντρά ρούχα και κρασί και ζεστό ψωμί και κρέατα και καθετί που αναπαύει το σώμα. Τέλος πάντων, φεύγει ο χειμώνας, έρχεται η άνοιξη και ακολουθεί το καλοκαίρι με την πολλή του ζέστη. Τότε λένε μερικοί: “Ο χειμώνας είναι πολύ καλύτερος. Ούτε μύγες έχει ούτε ψύλλους ούτε κοριούς”.

Και, κοντολογής, άλλοι προτιμούν τον χειμώνα σαν υγιεινότερο, άλλοι την άνοιξη σαν γλυκύτερη, άλλοι το καλοκαίρι σαν θερμότερο… Αλλά γιατί στα λέω όλα αυτά; Φτάνει μόνο να σκεφτείς, ότι ο Χριστός, ο Κύριος και Θεός 

μας, έγινε άνθρωπος, συναναστράφηκε με τους αχάριστους Εβραίους και τους ευργέτησε με μύρια καλά – δαιμόνια έδιωξε, λεπρούς καθάρισε, τυφλούς φώτισε, κουτσούς στήριξε, παράλυτους σήκωσε, νεκρούς ανέστησε, τελώνες 

διόρθωσε, πόρνες συνέτισε, με λίγα ψωμιά πλήθη χόρτασε και τόσα άλλα έκανε, για τα οποία φθαρτός άνθρωπος δεν μπορεί να μιλήσει. Και για όλα τούτα ποια ήταν η ανταμοιβή του Κυρίου μας; 

Ο φθόνος, η συκοφαντία, οι εξευτελισμοί, τα ραπίσματα, η μαστίγωση, τα φτυσίματα και στο τέλος η σταύρωση! Αν λοιπόν ο Πλάστης μας δεν άρεσε σε όλους τους ανθρώπους, πως θα αρέσει ο δίκαιος στους συνάνθρώπος του; 

Ξέρεις, παιδί μου, ο ενάρετος Άβελ έζησε τότε που ελάχιστοι άνθρωποι υπήρχαν πάνω στη γη. Και παρόλο που δεν έκανε το παραμικρό κακό στον αδελφό του Κάϊν, αυτός, σκοτισμένος από τον πονηρό, τον φθόνησε και τον σκότωσε.

Σκέψου λοιπόν, αν τότε, που υπήρχαν μόνο δύο αδέλφια στη γη, ο δίκαιος Άβελ δεν μπόρεσε να ξεφύγει απ’ τον ανθρώπινο φθόνο, θα μπόρεσει κανείς σήμερα, ζώντας ανάμεσα σε τόσο κόσμο; Αδύνατον! Είναι γραμμένο άλλωστε: 

“Τέκνον, ει προσέρχη δουλεύειν Κυρίω Θεώ, ετοίμασεν την ψυχήν σου εις πειρασμόν”. (Παιδί μου, αν προσέρχεσαι για να διακονείς τον Κύριο και Θεό σου ετοίμαζε την ψυχή σου για να αντιμετωπίσει πειρασμό).

------------------------------------------------------------------

Απόσπασμα από το βιβλίο «Ένας Ασκητής επίσκοπος,

Άγιος Νήφων ο Κωνσταντιανής»

του π. Πέτρου Ιερομονάχου (μαθητού του Αγ.Νήφωνος).

Εκδόσεις Αστήρ

Γυναίκες, δεν σας ζητώ λεπτά ούτε να με ψηφίσετε υπουργό! Ζητώ να αρέσετε στον Θεό με τη σεμνή σας ενδυμασία στους ιερούς Ναούς, ώστε να γίνεται εισακουστή η προσευχή σας.

O Μητροπολίτης Γόρτυνος για την άσεμνη ενδυμασία των γυναικών 
------------------------------------------------------------------------------------------

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΕΜΝΗ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΟΥΣ ΙΕΡΟΥΣ ΝΑΟΥΣ

1. Αδελφοί μου χριστιανοί, το κήρυγμά μου αυτό το γράφω αργά και καθυστερημένα, ενώ έπρεπε να το γράψω από την αρχή της θερινής περιόδου και έπρεπε ακόμη να το γράψω από προηγούμενα χρόνια. Το θέμα του κηρύγματος είναι για την άσεμνη ενδυμασία των γυναικών στους ιερούς Ναούς.

Ο ιερός Ναός, αδελφοί μου, λέγεται έτσι γιατί είναι κατοικία του Θεού. Από το ρήμα «ναίω», που ερμηνεύεται κατοικώ, παράγεται η λέξη «ναός», που σημαίνει κατοικία. Αλλά πώς είναι ο Ναός κατοικία του Θεού, αφού ο Θεός είναι πανταχού παρών; Ναι! Πανταχού παρών είναι ο Θεός, αδελφοί μου, αλλά στον Ναό είναι και σωματικά παρών. Γιατί πάνω στην αγία Τράπεζα, όπου γίνεται η θεία Λειτουργία, είναι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, του Υιού του Θεού, που σαρκώθηκε μέσα από την Παναγία μας.

Όταν εγκαινιάζεται ένας Ναός παίρνει δώρο από τον Θεό έναν άγγελο, που είναι πάντα μόνιμος σ᾽ αυτόν, φύλακας και φρουρός. Γιατί τα εγκαίνια του Ναού είναι τα βαπτίσια του. Και όπως σ᾽ εμάς, όταν βαπτιστήκαμε, μας δόθηκε ένας προσωπικός άγγελος για φύλακάς μας, έτσι και στον Ναό. Με τη θεία Λειτουργία πού κάνουμε στον Ναό ο ουρανός με τούς αγγέλους του κατεβαίνει σ᾽ αυτόν και άγγελοι και άνθρωποι σμίγουν για να δοξάσουμε όλοι μαζί τον Τριαδικό Θεό. Ω, η θεία Λειτουργία! Σ᾽ αυτήν «ως τον βασιλέα των όλων υποδεξόμενοι»! Ο ιερός Ναός, αδελφοί μου, είναι ο αγιότερος και ιερότερος τόπος της Γης. Ο Ναός του Θεού «ως φοβερός ο τόπος ούτος·ουκ έστι τούτο, αλλ᾽ ή οίκος Θεού και αύτη η πύλη του ουρανού» (Γεν. 28,17)! 

2. Αφού, λοιπόν, αγαπητοί μου, τόσο ιερός και τόσο άγιος είναι ο Ναός και αφού τόσο φοβερά γίνονται σ᾽ αυτόν με τη θεία Λειτουργία και τα άλλα Μυστήρια, άρα εμείς πού πηγαίνουμε στον Ναό για να προσευχηθούμε, πρέπει να μπαίνουμε σ᾽ αυτόν με πολλή ευλάβεια και κατάνυξη. Πρέπει να μπαίνουμε στον Ναό με την πίστη ότι είναι τόπος άγιος και να κυριεύει την ψυχή μας ένας «φόβος Θεού». «Φόβος», όχι με την δουλική έννοια, αλλά με μία άλλη την γλυκιά θεολογική έννοια, ότι πάμε να μπούμε στην αγκαλιά του Θεού, ότι πάμε στον παράδεισο της Εδέμ που χάσαμε, ότι φεύγουμε από τη Γη και πάμε στον ουρανό. 

Έτσι λέγει ένα ωραίο τροπάριο: «Εν τω Ναώ εστώτες της δόξης Σου, εν ουρανώ εστάναι νομίζομεν». Μ᾽ αυτή την αίσθηση πρέπει να μπαίνουμε στον Ναό. Γι αυτό και από την αρχή της θείας Λειτουργίας ο ιερεύς εύχεται: «Υπέρ του αγίου οίκου τούτου – λέγει – και των μετά πίστεως, ευλαβείας και φόβου Θεού εισιόντων (δηλαδή, εισερχομένων) εν αυτώ». 

3. Έτσι πράγματι εισέρχονται πολλοί ευλαβείς χριστιανοί στον Ναό και βρίσκουν τον παράδεισό τους σ᾽ αυτόν. Εισέρχονται δε αυτοί στον άγιο Ναό του Κυρίου και με ευπρεπή και σεμνή ενδυμασία, όπως αρμόζει στον ιερό τόπο του Θεού. Συμβαίνει όμως, χριστιανοί μου, κατά τούς θερινούς ιδιαιτέρως μήνες, πολλές γυναίκες να εισέρχονται στον Ναό, τις Κυριακές και εορτές, ντυμένες με προκλητική άσεμνη ενδυμασία. Το θέαμα αυτό – το λιγότερο που θα έλεγα – είναι ανευλάβεια και ασέβεια προς τον ιερό τόπο του Θεού και προς αυτόν τον Θεό. 

Έπειτα το θέαμα αυτό προκαλεί σκανδαλισμό στους άνδρες και στους νέους μας, όσους έρχονται στην Εκκλησία για να λατρεύσουν τον Θεό. Φανταστείτε: Να πηγαίνουν στην Εκκλησία οι άνδρες και οι νέοι για να βρουν τον Θεό και να βρίσκουν και εκεί τον πειρασμό από την άσεμνη προκλητική ενδυμασία των γυναικών. Να βουλιάζουν, δηλαδή, και να πνίγονται και στο λιμάνι ακόμη. 

Επειδή δε εμείς οι ιερείς σας, βλέποντες στην αρχή το θέαμα αυτό, από μία ποιμαντική ανεκτικότητα, δεν μιλάγαμε, το φαινόμενο αυτό της άσεμνης ενδυμασίας των γυναικών στους Ναούς γενικεύτηκε, παρατηρείται παντού και σ᾽ αυτά τα άγια Μοναστηράκια μας ακόμη. Το κακό παράγινε. Τόσο «παράγινε» το κακό, ώστε πολλές γυναίκες γίνονται ακόμη αναιδέστερες και έρχονται ακόμη και να κοινωνήσουν τα άχραντα Μυστήρια, το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου μας, με αυτή την αναιδή τους ενδυμασία. 

Κάποιος εδώ, χριστιανοί μου, πρέπει να πει το «αλτ»! Δείχναμε επιείκεια μέχρι τώρα και κάναμε ότι δεν προσέχουμε το θέαμα, ελπίζοντες ότι οι ίδιες οι γυναίκες θα νοήσουν την αμαρτία τους και θα διορθωθούν. Δεν συνέβηκε όμως αυτό, αλλά το κακό χειροτέρεψε. Λοιπόν, «τέρμα οι εκπτώσεις!», όπως είπε κάποιος άλλος ενάρετος Επίσκοπος, για το ίδιο θέμα. Την ευθύνη για το αμάρτημα αυτό, που παρατηρείται τους θερινούς ιδιαιτέρως μήνες στους ιερούς Ναούς μας, την έχουν οι Επίσκοποι. Και συγκεκριμένα για την ιερά μας Μητρόπολη, την Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως, την ευθύνη την έχω εγώ, ο Επίσκοπός σας Ιερεμίας. 

Η αλήθεια είναι ότι παντού όπου πηγαίνω, και στο ένα και στο άλλο τμήμα της Μητροπόλεως, θίγω την αμαρτία αυτή και μάλιστα, επειδή είναι μπροστά μου, κατά την θεία Λειτουργία, οι άσεμνα ντυμένες γυναίκες, στενοχωρούμαι περισσότερο βλέποντας το θέαμα, και φωνάζω παρατηρώντας και ιδιαιτέρως πρόσωπα τινά. Ζητώ συγγνώμη για τις σε ιδιαίτερα πρόσωπα αυτές παρατηρήσεις μου, αλλά το κάνω αυθόρμητα, συναρπαζόμενος από την ιερότητα του χώρου και την προσβολή που παρατηρείται σ᾽ αυτόν από την ασεμνοτάτη εμφάνιση των γυναικών. 

Γυναίκες, δεν σας ζητώ λεπτά, ούτε σας ζητώ να με ψηφίσετε υπουργό! Ζητώ να αρέσετε στον Θεό με την σεμνή σας ενδυμασία στους ιερούς Ναούς, ώστε να γίνεται εισακουστή η προσευχή σας που κάνετε για την οικογένειά σας. 

4. Αυτά που είπα σήμερα, αδελφοί μου χριστιανοί, τα είπα εμπνεόμενος από τον λόγο του Θεού και όχι για να περάσω κανένα δικό μου πεισματικό θέλημα. Ο απόστολος Παύλος, λοιπόν, λέει ότι η ενδυμασία των γυναικών πρέπει να είναι «εν καταστολή κοσμίω» και να ντύνονται «μετά αιδούς και σωφροσύνης» (Α´ Τιμ. 2,9). Κατά δε την θεία εκείνη Λειτουργία, που μας παρουσιάζει ο προφήτης Ησαΐας στο 6ο κεφ. του βιβλίου του, οι άγγελοι παρουσιάζονται καλυμμένοι με τις πτέρυγές τους (Ησ. 6,2). 

Λοιπόν γυναίκες: Όπως έχετε άλλο φόρεμα για το νοικοκυριό, άλλο φόρεμα για τον περίπατο, άλλο φόρεμα για τον χορό, κάνετε – σας θερμοπαρακαλώ – και ένα φόρεμα για τον Θεό! Αλλά το φόρεμα για τον Θεό δεν θα είναι το ίδιο με του χορού! Γιατί πολλές από σας έρχεστε στην Εκκλησία με το φόρεμα του χορού!... Ασέβεια αυτό και αναίδεια αυτό στον ιερό τόπο του Κυρίου. Ήμουν υποχρεωμένος, χριστιανοί μου, να σας πω τα όσα σας είπα με το κήρυγμά μου αυτό και αλλοίμονό μου αν δεν σας τα έλεγα. Θα με καταδικάσει ο Μεγάλος Αφέντης μας, ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, αν δεν υπερασπίζομαι τον άγιό Του Ναό, στον οποίο μού έκανε την τιμή, χωρίς να το αξίζω, να με ανεβάσει σε υψηλό θρόνο στο κέντρο του ιερού Του τόπου. Ναι, στο κέντρο του Ναού είναι ο θρόνος του Επισκόπου, και είναι στο κέντρο για να παρατηρεί τα άτακτα συμβαίνοντα σ᾽ αυτόν και να τα ελέγχει. 

Όχι όμως μόνο στους ιερούς Ναούς, αλλά και παντού η χριστιανή γυναίκα πρέπει να εμφανίζεται με σεμνή ενδυμασία. Όταν δε η γυναίκα αποβάλλει την αιδώ και πάει προς τον γυμνισμό, αυτό είναι σημείο κοινωνικής καταπτώσεως και σημείο ερχομού των εσχάτων καιρών. Σώσε μας, Κύριε, και από τα άλλα κακά, τα μέλλοντα να έλθουν στην οικουμένη. Σώσε μας Παναγία μας! 

Με πολλές ευχές

Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας

Ψυχή μου, ψυχή μου! Κανών Αγίου Ανδρέου Κρητός

Άγιος Σιλουανός: "Θα ευχόμουν να μάθω μόνον την ταπείνωση και την αγάπη του Χριστού ώστε κανέναν να μην προσβάλω αλλά να προσεύχομαι για όλους όπως για τον εαυτό μου"

Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης στον ωραιότατο λόγο του περί Μετανοίας:  

Γνωρίζω ότι εις όσους παλαίουν κατά της αμαρτίας, ο Κύριος χαρίζει όχι μόνον την άφεσιν αλλά και την χάριν του Αγίου Πνεύματος, η οποία χαροποιεί και πληροί την ψυχήν με βαθείαν και γλυκείαν ειρήνην... 

Δεν υπάρχει μεγαλύτερον θαύμα από το να αγαπά τις τον αμαρτωλόν εις την πτώσιν του. 

Τον άγιον είναι εύκολον να αγαπάς - είναι άξιος... 

Χαίρει ο Κύριος επί τη μετανοία των ανθρώπων. Και όλαι αι ουράνιαι δυνάμεις αναμένουν, όπως και ημείς απολαύσωμεν της γλυκύτητος της αγάπης του Θεού και ίδωμεν το κάλλος του προσώπου Αυτού... 

Δόξα τω Κυρίω, ότι έδωκεν εις ημάς την μετάνοιαν, και διά της μετανοίας σωζόμεθα πάντες ημείς, άνευ εξαιρέσεως. 

Δεν θα σωθούν μόνο οι μη μετανοούντες... Σημείον της αφέσεως των αμαρτιών είναι ότι εμίσησαν την αμαρτίαν... 

Ας ταπεινωθώμεν, ίνα διά της μετανοίας αποκτήσωμεν ελεητικήν καρδίαν και τότε θα ίδωμεν την δόξαν του Κυρίου... 

Όστις μετανοεί αληθώς, ούτος είναι έτοιμος να υπομένη κάθε θλίψιν... 

Εις τον ελεήμονα ο Κύριος παρευθύς συγχωρεί τα αμαρτήματα... 

Θα ηυχόμην να μάθω μόνον την ταπείνωσιν και την αγάπην του Χριστού, ώστε ουδένα να προσβάλλω, αλλά να προσεύχωμαι δι' όλους, ως δι' εμαυτόν....

Σταχυολόγημα
-------------------------------------------

Η ορθόδοξη ταινία της Κυριακής: Το φρούριο

Το κλειδί του Παραδείσου

Όταν ήμουν στον Άγιο Βασίλειο στην περίοδο 1970-80 είχα γνωρίσει μια οικογένεια, μέλος της οποίας ήταν και η υπέργηρη κυρία Κατερίνα, την οποία περιποιείτο η κόρη της Καλλιρρόη. Ο σύζυγος της κυρίας Καλλιρρόης ήταν δικηγόρος και λεγόταν Χριστόφορος Σταμάτουζας.

Η κυρία Κατερίνα, λόγω της ηλικίας της, ήταν συνεχώς σε μια καρέκλα, όπου καθόταν με πολλή δυσκολία. Δεν βάδιζε. Άρχισε να μη βλέπει κιόλας. Ήταν όμως χριστιανή που έκανε τα θρησκευτικά της καθήκοντα: το πρωί την προσευχή της, το βράδυ το Απόδειπνο, τους Χαιρετισμούς… Όταν άρχισε να μη βλέπει, μου έλεγε:

–Στενοχωρούμαι, γιατί δεν ξέρω τώρα πώς να περάσω όλη την ήμερα, πώς να διαβάσω τις προσευχές μου.

Της είπα λοιπόν:

-Να λες το «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με».

Της έδωσα κι ένα κομποσχοινάκι κι όπως καθόταν σε μια πολυθρόνα απ’ αυτές τις πάνινες, που έχουν και χερούλια, έλεγε την ευχή. Κι αυτό την είχε γλυκάνει και πολύ ευχαριστιόταν.

–Α, όλη την ήμερα, ούτε καταλαβαίνω πώς περνάει λέγοντας συνεχώς το «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον με»! Ευχαριστιέμαι μ’ αυτό, ευχαριστιέμαι πολύ, γλυκαίνεται το στόμα μου. Όλο έτσι έλεγε.

Κάποτε με ρώτησε:

–Θα με βοηθήσει αυτό, όταν θα έρθει ή ώρα να φύγω απ’ αυτόν εδώ τον κόσμο;

–Βεβαίως, της λέω, και να μη στενοχωριέσαι. Αν λες συνεχώς την ευχούλα να μην ανήσυχεις καθόλου! Θα έρθω εγώ και θα σου δώσω το κλειδί για ν’ άνοιξεις την πόρτα του Παραδείσου.

(Εγώ αυτό το είπα για να της δώσω ελπίδα και να της αφαιρέσω τον φόβο του θανάτου).

Αρρώστησε και βάρυνε πολύ. Πήγαινα και την κοινωνούσα σχεδόν κάθε εβδομάδα για να παίρνει δύναμη. Ένα βράδυ κατά τις 2.00 ή ώρα, ξυπνάει την κόρη της και λέει:

–Ετοιμάσου. Όπου να ναι έρχεται ο πατήρ Στέφανος να με κοινωνήσει.

–Ο πατήρ Στέφανος θα κοιμάται τώρα στο σπίτι του, της απάντησε ή κόρη της.

–Όχι, όχι, θα ΄ρθει, θα έρθει τώρα! Σε παρακαλώ, ετοίμασε το τραπεζάκι. Βάλε το θυμιατό, βάλε και το κερί.

(Έτσι έκαμαν πάντοτε. Ετοίμαζαν ένα τραπεζάκι στρογγυλό, με άσπρη πετσέτα και επάνω το καντήλι, το κηροπήγιο και το θυμιατό δίπλα, αναμμένα όλα. Άπλωνα το “μάκτρο”, ακουμπούσα πάνω τα τίμια Δώρα, έκανα την ένωση και την κοινωνούσα.)

–Τα ετοίμασες; ρώτησε την κόρη της.

–Τα ετοίμασα.

–Χτυπάει ή πόρτα. Πήγαινε να ανοίξεις.

Έκανε ή κόρη της ότι πήγαινε να ανοίξει. Αυτή περίμενε. Έκανε το σταυρό της, πήρε το “μάκτρο”, (υποθετικά), το έβαλε κάτω από το σαγόνι της, άνοιξε το στόμα της, κατάπιε, σκουπίστηκε, έδωσε πίσω το “μάκτρο”, έκανε με ευλάβεια το σημείο του σταυρού, σταύρωσε τα χέρια της και περίμενε να φύγω. Ποιος ξέρει; Προφανώς Άγγελος την κοινώνησε στο πρόσωπο το δικό μου. Αποκλείεται να ήταν παραίσθησις. Ήταν ένα γεγονός πραγματικό, όπου κοινώνησε των άχραντων Μυστηρίων αλλά σε πνευματική μορφή.

Την άλλη μέρα με ειδοποίησαν, πήγα, και μου είπαν ιδιαιτέρως τι συνέβη. Πλησίασα την άρρωστη και μου είπε:

— Σ’ ευχαριστώ πού ήρθες τη νύχτα… Το κλειδί που είναι;…

–Μη στενοχωριέσαι κυρία Κατερίνα και το κλειδί θα πάρεις! Την επομένη το βράδυ με ειδοποίησαν ότι εκοιμήθη. Πήγα στο σπίτι και μου διηγήθηκαν τα εξής: Ήρθε η στιγμή να φύγει και έλεγε:

Πάτερ Στέφανε, φεύγω! Ήρθαν οι Άγγελοι! Που είσαι; που είσαι; Έλα… ήδη με έφεραν μπροστά στην πόρτα του Παραδείσου και είναι κλειστή… Θέλω το κλειδί, το κλειδί, πού μου υποσχέθηκες, το κλειδί, το κλειδί… Α, ευχαριστώ…

Άπλωσε το χέρι της και φάνηκε σαν να πήρε ένα μεγάλο παλαιό κλειδί, γύρισε το χέρι της, όπως κάνουμε όταν ανοίγουμε με κλειδί μια πόρτα, κατέβασε το χέρι της, έκανε το σημείο του σταυρού, “σ’ ευχαριστώ…” είπε και εκοιμήθη. Έτσι έφυγε ή κυρία-Κατερίνα με το κλειδί του Παραδείσου στο χέρι!

Διασκευασμένο Απόσπασμα από:

“ΓΝΩΣΙΣ ΚΑΙ ΒΙΩΜΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΠΙΣΤΕΩΣ”

του Πρωτ. ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

http://kaini-ktisis.blogspot.gr/2016/04/blog-post_24.html

πηγή (εδώ)

Ολόκληρο το Βιβλίο "Κλίμαξ" του Αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου

Διαβάστε παρακάτω όλο το ψυχωφελές βιβλίο "ΚΛΙΜΑΞ" του Αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου. 
Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε κεφάλαια για την δική σας ευκολία.

1. Περί αποταγής
2. Περί απροσπαθείας
3. Περί ξενιτείας
4. Περί υπακοής
5. Περί μετανοίας
6. Περί μνήμηςθανάτου
7. Περί του χαροποιούπένθους
8. Περίαοργησίας
9. Περί μνησικακίας
10. Περί καταλαλιάς
11. Περίπολυλογίας και σιωπής
12. Περί ψεύδους
13. Περί ακηδίας
14. Περί γαστριμαργίας
15. Περί αγνείας
16. Περί φιλαργυρίας
17. Περί αναισθησίας
18. Περί ύπνου καιπροσευχής
19. Περί αγρυπνίας
20. Περί δειλίας
21. Περί κενοδοξίας
22. Περί υπερηφανείας
23. Περίλογισμών βλασφημίας
24. Περίπραότητος και απλότητος
25. Περί ταπεινοφροσύνης
26. Περίδιακρίσεως λογισμών και παθών και αρετών
27. Περί διακρίσεωςευδιακρίτου
28. Περίδιακρίσεως - Σύντομος ανακεφαλαίωσις των προηγουμένων
29. Περίησυχίας - Διά την ιεράν «ησυχίαν», την σωματικήν και την ψυχικήν
30. Περίησυχίας - Περί διαφοράς και διακρίσεως ησυχιών
31. Περί προσευχής
32. Περί απαθείας
33. Περί αγάπης,ελπίδος και πίστεως
34. Λόγος έτερος - Είςτόν Ποιμένα

Πηγή: 

Τα λόγια τούτα ανήκουν σε άνθρωπο με πνεύμα όλο χάρη Θεού....".

Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ

ΑΣΚΗΤΙΚΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ 

"Ο όσιος Εφραίμ ο Σύρος γράφει από τη σχετική πνευματική του πείρα:

"Έπεσε επάνω μου πλούσια η χάρη σου Κύριε και χόρτασε την πείνα μου και δρόσισε τη δίψα μου και φώτισε τη σκοτεινή μου διάνοια και περιμάζεψε τους λογισμούς μου από την περιπλάνηση και πλημμύρισε την καρδιά μου. 

Και τώρα προσκυνώ και παρακαλώ την άφατη φιλανθρωπία σου, ομολογώντας την αδυναμία μου.

Πάρε από μένα τα κύματα της χάριτός σου και φύλαξέ μου την για τη φοβερή εκείνη ημέρα (της δευτέρας παρουσία σου). 

Μην οργισθείς μαζί μου Πανάγαθε.

Απευθύνομαι σ΄εσένα με την προσευχή, αποδιώχνοντας κάθε δισταγμό, γιατί δεν αντέχω τόση χάρη. 

Υπέρμετρα αυξήθηκε μέσα μου. 

Η αδύναμη γλώσσα μου δεν βρίσκει λέξεις για να την εκφράσει. 

Ο αμήχανος νους μου δεν υποφέρει την ισχυρή βούλησή της. 

Εσύ που είσαι η εικόνα και η ακτινοβολία του ευλογημένου πατέρα, συγκράτησε τη χάρη σου γιατί κατακαίει τα μέλη και την καρδία μου.

Πάρε μου την εδώ για να μου την δώσεις εκεί. 

Σώσε με Δέσποτα και κάνε με άξιο της βασιλείας σου. 

Μη θυμηθείς τις ανομίες μου.

Μην οργιστείς για την παρρησία της προσευχής μου.

Εκπλήρωσε το αίτημά μου και κατοίκησε μέσα μου μαζί με τον ευλογημένο πατέρα Σου κατά την ημέρα της παρουσίας σου. 

Εσύ Χριστέ, που είσαι ο μοναδικός χορηγός της ζωής χάρισέ μου την εκπλήρωση της δεήσεώς μου. 

Σκέπασε τις αμαρτίες μου από τους γνωστούς μου.

Δέξου τα δάκρυά μου.

Δες τον θρήνο μου.

Τα λόγια τούτα ανήκουν σε άνθρωπο με πνεύμα όλο χάρη Θεού....".