Σύμφωνα με την παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας, η Θαυματουργή εικόνα της Παναγίας που σήμερα βρίσκεται στον ομώνυμο Ιερό Ναό στο Βέρμιο, είναι έργο του Αποστόλου και Ευαγγελιστή Λουκά.
Το όνομα Σουμελά ετυμολογείται από το όρος Mελά και το ποντιακό ιδίωμα «σού», που σημαίνει «εις το», και έγινε Σουμελά «εις του Μελά».
Το 386 μ.Χ, οι Αθηναίοι μοναχοί Bαρνάβας και Σωφρόνιος ίδρυσαν το μοναστήρι στο όρος Mελά στον Πόντο, ύστερα από αποκάλυψη της Παναγίας. Εκεί, σύμφωνα με την παράδοση, είχε μεταφερθεί από αγγέλους η Ιερή Εικόνα της Παναγίας της Aθηνιώτισσας, την οποία είχε εικονογραφήσει ο Ευαγγελιστής Λουκάς.
Κατά καιρούς έκαναν επιδρομές στη Μονή κλέφτες και αλλόθρησκοι λόγω του πλούτου και της φήμης της. Υπάρχουν σχετικές αναφορές για θαυματουργικές επεμβάσεις της Παναγίας για τη σωτηρία του μοναστηριού.
Το 1922, εποχή που οι Έλληνες της Μικράς Ασίας και του Πόντου διώχτηκαν από τα εδάφη των προγόνων τους, οι μοναχοί έκρυψαν την εικόνα της Mεγαλόχαρης, τον σταυρό του αυτοκράτορα Mανουήλ Γ΄ Kομνηνού και το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του Οσίου Χριστοφόρου, στο παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας.
Τότε, η Ιερή Εικόνα θάφτηκε για τριάντα περίπου χρόνια στα αγιασμένα χώματα της.
Ο Πολύκαρπος Ψωμιάδης, και ο Λεωνίδας Ιασονιδης, Μητροπολίτης Ξάνθης και υπουργός αντίστοιχα επί πρωθυπουργίας Ελευθερίου Βενιζέλου, ζήτησαν τη μεσολάβηση του πρωθυπουργού για την απελευθέρωση της εικόνας.
Το αίτημα εγκρίθηκε από τον τότε Τούρκο πρωθυπουργό Ισμέτ Ινονού. Ο Αρχιμανδρίτης Αμβρόσιος, από τους τελευταίους μοναχούς της μονής, ταξίδεψε στον Πόντο και έπειτα από πολλές προσπάθειες βρήκε την εικόνα, τον πολύτιμο Σταυρό με το Τίμιο Ξύλο , το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του Οσίου Χριστόφορου που είχαν ενταφιαστεί μαζί με την εικόνα.
Αμέσως τα μετέφερε στην Αθήνα ,όπου εναποτέθηκαν στο βυζαντινό μουσείο Αθηνών, έως το 1951 όπου ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη το σωματείο Παναγία Σουμελά από τον γιατρό Φίλωνα Κτενίδη.
Τον Αύγουστο του 1952, η εικόνα της Παναγίας ενθρονίστηκε επίσημα στον Ιερό Ναό που χτίστηκε προς τιμήν Της στο όρος Βέρμιο.
Σαράντα περίπου χρόνια μετά, τον Αύγουστο του 1993 παραδόθηκαν από το βυζαντινό μουσείο Αθηνών ο Σταύρος και το Ευαγγέλιο του Οσίου Χριστόφορου.
Η Εικόνα της Παναγίας Σουμελά, αποτελεί το σύμβολο των Ελλήνων του Πόντου οι οποίοι καταφεύγουν σε Αυτή για να τους απαλλάξει από τα προβλήματα και τις συμφορές.
ΣΤΗ ΓΗ ΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ
Στην Μονή της Παναγίας στο Όρος Μελά του Πόντου, τον Δεκαπενταύγουστο του 2010, ακούστηκαν για πρώτη φορά ύμνοι και ικεσίες ύστερα από 88 χρόνια. Της Θείας Λειτουργίας προεξήρχε ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος με ενέργειες του οποίου κατέστη δυνατή αυτή η μοναδική για τον Ελληνισμό δυνατότητα.
Άγιος
Γρηγόριος ο Θεολόγος: όταν καλώς και αξίως μεταλαμβάνουν το ιερό και
πανάγιο Σώμα του Κυρίου μας, αυτό γίνεται όπλο για όσους πολεμούνται και
επαναστροφή για όσους έχουν απομακρυνθεί από τον Θεό. Ενδυναμώνει τους
ασθενείς, ευφραίνει τους υγιείς, θεραπεύει τις ασθένειες, διαφυλάσσει την
υγεία. Με τη Θεία Μετάληψη διορθωνόμαστε ευκολότερα και γινόμαστε περισσότερο
μακρόθυμοι και υπομονετικοί στους πόνους και στις θλίψεις. Μας καθιστά
Άγιος
Γρηγόριος ο Θεολόγος: όταν καλώς και αξίως μεταλαμβάνουν το ιερό και
πανάγιο Σώμα του Κυρίου μας, αυτό γίνεται όπλο για όσους πολεμούνται και
επαναστροφή για όσους έχουν απομακρυνθεί από τον Θεό. Ενδυναμώνει τους
ασθενείς, ευφραίνει τους υγιείς, θεραπεύει τις ασθένειες, διαφυλάσσει την
υγεία. Με τη Θεία Μετάληψη διορθωνόμαστε ευκολότερα και γινόμαστε περισσότερο
μακρόθυμοι και υπομονετικοί στους πόνους και στις θλίψεις. Μας καθιστά
περισσότερο θερμούς στην αγάπη, λεπτούς στη γνώση, πρόθυμους στην υπακοή, οξείς
και γρήγορους στην ενέργεια των χαρισμάτων. Σε όσους δε δεν μεταλαμβάνουν συχνά
συμβαίνουν τα αντίθετα, αφού δεν είναι σφραγισμένοι με το Τίμιο Αίμα του Κυρίου
μας. Σφάζεται τότε το Πρόβατο και με το Τίμιο Αίμα Του σφραγίζονται η πράξη και
η θεωρία, δηλαδή η έξη και η ενέργεια, οι παραστάδες των δικών μου θυρών, των
κινήσεων του νοός. Αυτά ανοίγονται καλώς στη θεωρία και κλείνονται πάλι σαν
θύρες από τη θεωρία των υψηλότερων και ακατάληπτων νοημάτων.
Ο θείος
Κύριλλος Αλεξανδρείας λέει ότι με τη θεία Μετάληψη οι νοητοί κλέφτες, οι
δαίμονες, δεν βρίσκουν την ψυχή μας άδεια, ώστε να μπουν σε αυτή μέσω των
αισθήσεων. Πρέπει να εννοήσεις σαν θύρα της οικίας τις αισθήσεις. Μέσω αυτών
εισέρχονται στην καρδιά οι εικόνες όλων των πραγμάτων και χύνεται σε αυτήν το
άμετρο πλήθος των επιθυμιών. Ο προφήτης Ιωήλ ονομάζει αυτές τις αισθήσεις
παράθυρα λέγοντας ότι από αυτά θα μπουν οι κλέφτες, επειδή δεν ήταν χτισμένα με
το Τίμιο Αίμα του Χριστού. Ο Άγιος Κύριλλος λέει ακόμη πως με τη θεία Κοινωνία
καθαριζόμαστε από κάθε ψυχική ακαθαρσία και λαμβάνουμε προθυμία και ζέση για
τις αρετές. Το Τίμιο Αίμα του Χριστού όχι μόνο μας ελευθερώνει από κάθε φθορά,
αλλά μας καθαρίζει και από κάθε ακαθαρσία που κρύβεται μέσα στην ψυχή μας. Δεν
μας αφήνει να ψυχρανθούμε από την αμέλεια, αλλά μας κάνει ζέοντες και θερμούς
στο Άγιο Πνεύμα.
Ο άγιος
Θεόδωρος ο Στουδίτης επισημαίνει: τα δάκρυα και η κατάνυξη έχουν μεγάλη δύναμη.
Πέρα όμως από όλα μαζί, η αγία Κοινωνία έχει μεγάλη δύναμη και ωφέλεια και από
ό,τι βλέπω είσθε πολύ αμελείς σε αυτό το ζήτημα. Δεν προσέρχεστε στη θεία
Μετάληψη. Απορώ και εξίσταμαι, γιατί σας βλέπω να κοινωνείτε μόνο την Κυριακή,
ενώ δεν μεταλαμβάνετε αν τελείται Λειτουργία κάποια άλλη μέρα. Αυτά δε σας τα
λέω, για να κοινωνείτε απλά και όπως έτυχε, δίχως προετοιμασία – ο Απόστολος
γράφει να δοκιμάζει κανείς τη συνείδησή του και έτσι να τρέφεται από τον άγιο
Άρτο και να πίνει από το θείο Ποτήριο. Όποιος μεταλαμβάνει ανάξια θα κατακριθεί,
επειδή δε διακρίνει καλά, ώστε να ευλαβείται το άγιο Σώμα και Αίμα του Κυρίου.
Μη γένοιτο. Σας λέω να κοινωνούμε συχνά, να καθαρίζουμε όσο μπορούμε τους
εαυτούς μας με την επιθυμία μας και την αγάπη μας για τη θεία Κοινωνία και έτσι
καθαροί να μεταλαμβάνουμε.
Βλέπεις το
ανερμήνευτο χάρισμα; Όχι μόνο πέθανε για μας, αλλά προσέφερε ακόμη και τον
Εαυτό Του στην αγία Τράπεζα για να Τον κοινωνούμε. Αν λοιπόν, αδελφοί μου,
πράττουμε όπως μας προστάζουν οι άγιοι Πατέρες και κοινωνούμε συχνά, θα έχουμε
συνεργό και βοηθό σε αυτήν την ολιγοχρόνια ζωή τη θεία Χάρη. Θα έχουμε
συμβοηθούς τους αγγέλους του Θεού και ακόμη και τον ίδιο τον Δεσπότη των
αγγέλων. Επιπλέον, θα αποδιώξουμε μακριά μας τους εχθρικούς δαίμονες, όπως λέει
και ο θείος Χρυσόστομος (τόμος 13ος, σελ.580-583)· σαν λιοντάρια που αποπνέουν
φωτιά, έτσι αναχωρούμε από την πνευματική εκείνη Τράπεζα των Μυστηρίων.
Προκαλούμε φόβο στο διάβολο επειδή έχουμε μαζί μας ως κεφαλή τον Χριστό και την
αγάπη που μας έδειξε. Αυτό το Αίμα λαμπρύνει τη βασιλική εικόνα της ψυχής μας,
δηλαδή το νου μας, το λόγο και το πνεύμα. Αυτό το Αίμα γεννά κάλλος και
υπερθαύμαστη ωραιότητα. Δεν αφήνει να απομακρυνθεί η ευγένεια και η λαμπρότητα
της ψυχής, την οποία ποτίζει και τρέφει συνεχώς.
Αυτό το
Αίμα, όταν μεταλαμβάνεται αξίως, καταδιώκει τους δαίμονες και τους απομακρύνει
από εμάς, προσκαλεί όμως τους αγγέλους και τον Δεσπότη των αγγέλων. Αυτό
συμβαίνει, επειδή οι δαίμονες φεύγουν από όπου δουν το Αίμα το Δεσποτικό, ενώ
οι άγγελοι συντρέχουν και βοηθούν. Αυτό το Αίμα είναι η σωτηρία των ψυχών μας.
Με αυτό χαίρεται η ψυχή, με αυτό καλλωπίζεται, με αυτό θερμαίνεται. Αυτό το
Αίμα κάνει το νου μας περισσότερο λαμπρό και από τη φωτιά και την ψυχή μας πιο
ωραία από το χρυσάφι. Όσοι μεταλαμβάνουν αυτό το Σώμα στέκονται μαζί με τους αγγέλους,
αρχαγέλλους και τις άνω δυνάμεις, επειδή είναι ενδεδυμένοι με το φόρεμα το
βασιλικό και έχουν μαζί τους πνευματικά όπλα. Ακόμη, όμως, δε σας είπα το
μεγαλύτερο χάρισμα · όσοι μεταλαμβάνουν φορούν τον ίδιο τον Βασιλέα.
Ακούτε
αδελφοί μου τι συμφορές παθαίνουν όσοι δεν μεταλαμβάνουν συχνά και
απομακρύνονται από τα Μυστήρια; Ακούτε ότι δαιμονίζονται ή και μεταμορφώνονται
σε κάποιο είδος αλόγων ζώων όπως τα παλιά χρόνια ο βασιλιάς Ναβουχοδονόσορας
μεταμορφώθηκε σε βόδι; Και δίκαια υποφέρουν, διότι ενώ μπορούν να γίνουν από
άνθρωποι θεοί κατά χάρη με τη συνεχή θεία Κοινωνία, δεν το θέλουν.
Απομακρυνόμενοι όμως από τη θεία Μετάληψη χάνουν και την ανθρώπινη μορφή που
έχουν, μετασχηματίζονται σε άλογα ζώα και παραδίνονται στην εξουσία του Σατανά,
όπως λέει και ο ψαλμωδός «Ω Κύριε, ιδού, χάνονται εντελώς εκείνοι που
απομακρύνονται από την Χάρη Σου» (Ψαλμός ΟΒ 27).
Μάλλον
πρέπει να πω, ότι αν αιφνιδίως έρθει ο θάνατος σε εκείνους που αργοπορούν να
μεταλάβουν και τους βρει ανέτοιμους χωρίς τη θεία Μετάληψη, τι άραγε θα γίνουν
οι ταλαίπωροι; Πώς θα μπορέσουν να διέλθουν με ελευθερία τους τελωνάρχες
δαίμονες του αέρος; Ποιο φόβο και τρόμο θα δοκιμάσει η ψυχή τους ενώ μπορούσαν
να ελευθερωθούν από όλα αυτά με τη συχνή Κοινωνία, όπως έχει πει ο θείος
Χρυσόστομος; Έλεος, Θεέ μου.
Όσοι
μεταλαμβάνουν με καθαρά συνείδηση λίγο πριν το θάνατό τους τα άχραντα Μυστήρια,
όταν πια εξέλθει η ψυχή τους, λόγω της χάρης της θείας Κοινωνίας, τους
περικυκλώνουν οι άγγελοι και τους αναβιβάζουν στον ουρανό. Και συ αδελφέ μου,
δε γνωρίζεις πότε θα έρθει ο θάνατος, σήμερα ή αύριο ή αυτή την ώρα. Πρέπει
πάντοτε να είσαι κοινωνημένος και έτοιμος. Αν είναι θέλημα Θεού να ζήσεις
ακόμα, με τη χάρη της θείας Κοινωνίας, θα περάσεις μια ζωή γεμάτη από χαρά,
ειρήνη, αγάπη, συνοδευμένη και από όλες τις άλλες αρετές. Εάν πάλι είναι θέλημα
Θεού να πεθάνεις, τότε με την αγία Κοινωνία θα περάσεις ελεύθερα από τα τελώνια
των δαιμόνων που βρίσκονται στον αέρα, και θα κατοικήσεις με ανεκλάλητη χαρά
στις αιώνιες μονές. Αφού με τη συχνή θεία Μετάληψη είσαι ενωμένος πάντοτε με
τον γλυκύ Ιησού Χριστό, τον παντοδύναμο Βασιλέα, και εδώ θα ζήσεις μακάρια ζωή
και όταν πεθάνεις, οι δαίμονες θα φύγουν μακριά σου αστραπιαία, ενώ οι άγιοι
άγγελοι θα σου ανοίξουν την ουράνια είσοδο και θα σε πέμψουν με συνοδεία ως το
θρόνο της μακαρίας Τριάδος.
(“Περί της
ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΜΕΤΑΛΗΨΕΩΣ των Αχράντων του Χριστού Μυστηρίων”, Εκδόσεις Μυριόβιβλος,
2004.)
Όταν πονάω , λέω: συγχώρα με , Κύριε. Αν είναι ανάγκηπας στον γιατρό βέβαια, αλλά αυτόδεν είναι ότι ξεχνάς και τον Θεό και… την ελπίδα...
Αυτό είναι μεγάλο πράγμα, δοξάζω τον Κύριο, που μου έδωσε, που οικονόμησε η Αγαθότης Του και η Αγάπη Του το έφερε έτσι να είμαι άρρωστος. Τον δοξάζω. Τι θα κάνεις, θα αγανακτήσεις εναντίον του Θεού;
Δεν ξέρουμε, από αμαρτίεςείναι, από δοκιμασίες είναι; Το έλεος και η αγάπη του Θεού οικονόμησε έτσι.
Ως επί το πλείστον μπορεί να υποπτευθείκανείς τις αμαρτίες του, τις αμέλειες του. Που δεν ζεί με τονΘεό. Αλλά όμως το μυστικό είναι ότι, όπως και να είναι, να δοξάζουμε τον Θεό.
Όταν πονάω λέω: Θεέ μου, συγχώρεσε με. Κι όλο ζητάω συγγνώμη από τον Κύριο στους πόνους μου…. Βέβαια ο Θεός με αγαπάει και μου στέλνει αυτά και τον δοξάζω, αλλά κυρίως όλα, οι πόνοι, όλα είναι από τις αμαρτίες μου.
Και πάντα όταν πονάω , τον παρακαλώνα με συγχωρεί.
ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ»
Ο
Επίσκοπος Μόρφου κ. Νεόφυτος, ως διάκονος, είχε πάει κάποια χρονιά στο Λονδίνο
μαζί με τον μακαριστό π. Ευμένιο, ιερέα τότε του Λεπροκομείου Αθηνών.
Πήγαν
πρώτα και προσκύνησαν την Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου στο Έσσεξ, και ύστερα
πήγαν στον ζωολογικό κήπο.
Βλέποντας
ο π. Ευμένιος τα διάφορα εξωτικά ζώα, θαύμαζε και ρωτούσε: «Τι είναι αυτό;»
«Ελέφαντας». «Α, τι μεγάλη μύτη έχει ο ελέφαντας!» Πιο πέρα, «Τι είναι αυτό;»
«Λιοντάρι». «Α, το ξέρω καλά το λιοντάρι, γιατί πήγαινε καβάλα σ’ αυτό ο Άγιος
Μάμας!»
Μετά
πήγαν και σε μια μεγάλη τίγρι, που ήταν πολύ άγρια και γι’ αυτό της είχαν βάλει
διπλό προστατευτικό κιγκλίδωμα και τζάμι. Ο κόσμος φοβόταν και δεν πήγαινε
κοντά, γιατί εκείνη την ώρα η τίγρης ήταν πολύ εξαγριωμένη. Πλησιάζοντας ο π.
Ευμένιος ρώτησε. «Τι είναι αυτό;» Του είπαν, τίγρης είναι. Αυτός τότε την
πλησίασε και άρχισε να την φωνάζει, «Τίγρη, τίγρη…» και να μιλάει στην τίγρη με
αγάπη. Το ζώο ηρέμησε, ήρθε μπροστά του και έβαζε τα δύο πόδια και το κεφάλι
της σαν να προσκυνούσε και πάλι σηκωνόταν και ξανάκανε το ίδιο. Ο κόσμος
έκπληκτος άρχισε να φωνάζει από χαρά γι’ αυτό που έβλεπε.
«Εμείς είχαμε ξεχαστεί κοιτάζοντας κάποια άλλα
ζώα εκεί κοντά και, όταν ξαφνικά ακούσαμε τον κόσμο να φωνάζει χαρούμενα,
γυρίσαμε και είδαμε την τίγρη, όχι μόνο να έχει ηρεμήσει, αλλά και να
υποκλίνεται με σεβασμό μπροστά στον Παππούλη, σαν να κάνη μετάνοιες!»
Από το Βιβλίο:
«Η
ΖΩΟΦΙΛΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΚΑΙ Η ΑΓΙΟΦΙΛΙΑ ΤΩΝ ΖΩΩΝ» ΣΙΜΩΝΟΣ ΜΟΝΑΧΟΥ,
Με βάση λοιπόν τις διδαχές του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτουστον πνευματικό καταφεύγουμε για να ξεπλυθούμε από τις αμαρτίες μας. 'Oχι για να τον φορτώνουμε αδιάκριτα με τα προσωπικά μας προβλήματα, όπως συνηθίζουμε, τα οποία τις περισσότερες φορές πηγάζουν από τη φιλαυτία μας, την εγωπάθειά μας και την άρνησή μας να λειτουργήσουμε ταπεινά.
Ο πνευματικός δεν είναι αμφιβόλου αποτελέσματος "ψυχολόγος" αλλά ο ιερός διαχειριστής του μυστηρίου της θείας Εξομολογήσεως. Συμβάλλει στην κάθαρση και την ίαση της ψυχής μας και δεν φουσκώνει το "εγώ" μας με επαίνους ή επιβεβαιώσεις, πράγματα, που μας χωρίζουν αναπότρεπτα από την αγάπη του Χριστού και του πλησίον.
Όσο μεγάλη ανάγκη και να αισθανόμαστε, ο σκοπός της καταφυγής μας στον πνευματικό δεν είναι ούτε η ψυχολογική μας εκτόνωση ούτε η κατάκριση των άλλων. Το ζητούμενο βεβαίως δεν είναι η δική μας δικαίωσή, όταν απεγνωσμένα ζητάμε το δίκιο μας με πληγωμένο συνήθως εγωισμό από την αδικία, που όλοι βιώνουμε αλλά η κάθαρση της ψυχής από τις μολύνσεις που προξενούν οι παραβάσεις των εντολών του Θεού και η προσκόλληση στα πάθη μας.
Μολαταύτα βγαίνοντας από την Εξομολόγηση νιώθουμε την ψυχή μας να πετάει και να φτερουγίζει ανάλαφρα, όπως τότε που ήμασταν μικρά παιδιά. Ακριβώς επειδή πρόκειται για μυστήριο με ανεξιχνίαστες και απροσμέτρητες διαστάσεις και οφέλη για τον εσωτερικό άνθρωπο και όχι για τυποποιημένη μέθοδο ψυχανάλυσης που τη χειρίζονται άνθρωποι, οι οποίοι δεν είναι ούτε καν οι ίδιοι θεραπευμένοι.
Εξαιτίας της έξαρσης των παντοειδών προβλημάτων στις μέρες μας έχει εξαπλωθεί η τάση να αναζητούν οι άνθρωποι "αγίους γέροντες" της εποχής μας και να τους γίνονται συχνά φορτικοί μιλώντας τους με τις ώρες στα τηλέφωνα η δια ζώσης για τις διάφορες ιστορίες τους, που οι περισσότερες έχουν στη βάση τους την αμαρτία και την εκτροπή από τον θείο νόμο.
Οι "άγιοι" - και υπάρχουν αρκετοί στις μέρες μας αλλά μάλλον κρύβονται - είναι πολύτιμες πορσελάνες, δοχεία θυμιάματος του Θεού, απ΄όπου η Χάρις του Κυρίου ευωδιάζει και ως εκ τούτου χρήζουν του απολύτου σεβασμού μας. Μερικές φορές και μια τους λέξη ή ευχή μόνο αρκεί για να αλλάξει τη ζωή μας και το "μέσα" μας, την όλη δηλαδή ψυχοπνευματική μας κατάσταση. Συχνά όμως κάνουμε κατάχρηση της καλοσύνης και της λεπτότητάς τους προσεγγίζοντας όχι με διάθεση να εξαγιαστούμε αλλά πιέζοντας για να αποσπάσουμε τη συναίνεσή τους ή και την προορατική τους πρόβλεψη σε αυτά που εμείς έχουμε ανάγκη να ακούσουμε.
Ο κόσμος μας υποφέρει αρκετά από τους δήθεν ενάρετους, τους δήθεν ευσεβείς, τους δήθεν πιστούς ή τους "χλιαρούς" που τρέφουν υποκριτικά τη σκληροκαρδία τους κάτω από το μανδύα μιας περιχαρακωμένης τυπολατρικής θρησκευτικότητας.
Υποφέρει ακόμα η κοινωνία μας και από τη σύγχρονη ασθένεια του δυτικού πολιτισμού που στηρίζεται στα πλανεμένα αξιώματα "να είσαι ο εαυτός σου" ή "ακολούθα τον εαυτό σου" και "πίστευε σε σένα" στα πλαίσια μιας παραπλανητικής ενίσχυσης της ανθρώπινης αυτοπεποίθησης.
Η αλλαγή πλεύσης για όσους το συνειδητοποιούν είναι επιτακτική και σωτήρια. Ο Άγιος Νικόδημος σαφώς επιμένει ότι η εμπιστοσύνη στον εαυτό μας και η εμμονή στο θέλημά μας είναι η ρίζα κάθε παρεκτροπής με κάκιστες συνέπειες.
Το να εμπιστευτεί βέβαια κανείς εξολοκλήρου τον Θεό, αν δεν φαντάζει ακατόρθωτο, τουλάχιστον θέλει αδιάκοπη πνευματική προσπάθεια και αδιάλειπτη προσευχή. Δεν το πετυχαίνει μόνος του. Είναι κι αυτό καρπός της Θείας Χάρης.