Φύτευε αρετές και ξερίζωνε πάθη

Απάνθισμα από τον Άγιο Μακάριο

Ευτυχώς που οι άγιοι πατέρες της Ορθοδοξίας μας μιλήσανε διεξοδικά για τις αρετές, τις ανάσες  της ψυχής μας, γιατί σήμερα αυτά τα ιερά πρότυπα δυστυχώς έχουν εξοστρακιστεί από την καθημερινότητά μας.

Ο άγιος Μακάριος συμβουλεύει πως όσοι αγαπούν την αρετή χρειάζεται να αγωνίζονται ακατάπαυστα για την τήρηση των θείων εντολών.

Ό,τι και εάν κάνουν. Είτε τρώνε και πίνουν είτε προσεύχονται ή διακονούν.

Ώστε όποιο αγαθό επιτύχουμε να γίνεται για τη δόξα του Θεού και όχι για τη δική μας.

Τότε και  η φύλαξη των εντολών θα γίνεται πιο εύκολα καθώς θα την ελαφρύνει η  αγάπη του Θεού.

Είναι γεγονός ότι ο εχθρός ο παμπόνηρος αγωνίζεται να αποτραβήξει την προσοχή μας από τη μνήμη, τον φόβο και την αγάπη του Θεού. Επιχειρεί να την στρέψει στα γήινα αγαθά χρησιμοποιώντας ελκυστικά δολώματα.

Ας λάβουμε υπόψη το παράδειγμα του πατριάρχη Αβραάμ που έδωσε ένα από τα καλύτερα υπάρχοντά του ως δώρο στον ιερέα του Θεού και δέχτηκε  έτσι την ευλογία του.

Το Άγιο Πνεύμα, μάς υψώνει σε μεγαλύτερα πνευματικά ύψη:

1.   Όταν προσφέρουμε ως ιερό  ολοκαύτωμα στον Θεό τα καλύτερα στοιχεία της υπόστασής μας που είναι:

·      ο νους,

·      η συνείδηση,

·      η αγαπητική δύναμη της ψυχής.

2.   Όταν προσφέρουμε επιπλέον τους καλύτερους λογισμούς μας μυστικά στην καλλιέργεια του θείου έρωτα μέσα στο θυσιαστήριο της ψυχής μας.

Έτσι θα προκόβουμε στην αρετή σταδιακά με τη χάρη του Θεού. Τότε το φορτίο των εντολών θα μας φαίνεται ελαφρό και θα τις εκτελούμε αγόγγυστα, αν έχουμε δυνατή πίστη.

Ίσως και να αναρωτιόμαστε ποια αρετή είναι η σπουδαιότερη. Ο άγιος Μακάριος λοιπόν μας διαβεβαιώνει πως οι αρετές είναι δεμένες μεταξύ τους και ακολουθούν η μία την άλλη ως κάποια ιερή αλυσίδα πιασμένες η μία από την άλλη.

Η προσευχή, ακολουθείται από την αγάπη,

η αγάπη από τη χαρά,

η χαρά από την πραότητα,

η πραότητα από την ταπεινοφροσύνη,

η ταπεινοφροσύνη από τη διακονία,

η διακονία από την ελπίδα,

η ελπίδα από την πίστη,

η πίστη από την υπακοή,

η υπακοή από την απλότητα.

Επίσης και τα αντίθετα είναι δεμένα το ένα με το άλλο.

Το μίσος με τον θυμό,

ο θυμός με την υπερηφάνεια,

αυτή με την κενοδοξία·

τούτη με την απιστία,

η απιστία με τη σκληροκαρδία,

αυτή με την αμέλεια,

η αμέλεια με τη χαύνωση,

τούτη με την ολιγωρία,

αυτή πάλι με την ακηδία,

αυτή με την ανυπομονησία,

ενώ τούτη με τη φιληδονία.

Έτσι και οι υπόλοιπες αδυναμίες, η μία ακολουθεί την άλλη.

Με όλα αυτά τα πάθη έχει να αντιπαλέψει  ο πιστός άνθρωπος για να μπει στο περιβόλι των αρετών. Άρα ο εχθρός είναι εντός των τειχών. Κι είναι ο εαυτός μας. Δεν είναι πάντα υπεύθυνος ο πονηρός, στον οποίο συνήθως αποδίδουμε κάθε τι πειρασμικό που μας συμβαίνει. Είναι η δική μας ολιγωρία να ξεριζώσουμε τις κακίες που μεταπτωτικά όλοι κουβαλάμε.

Καταληκτική είναι η διαπίστωση ότι καλλιεργώντας προσεκτικά μία αρετή ξεφυτρώνουν τριγύρω της και νέα φυντάνια θείων αρετών.

Ενώ ξεριζώνοντας ένα πάθος καθαρίζει ο τόπος της ψυχής και από τα άλλα μολυσματικά ζιζάνια της αμαρτίας.

Φύτευε αρετές λοιπόν και ξερίζωνε πάθη.

Πολλαπλασιαστικά ανθίζουν οι αρετές και αφαιρετικά συρρικνώνονται τα αγκάθια της απωλείας.

                                                   # # # # #

        ΤΟ ΠΡΩΤΌΤΥΠΟ ΣΤΗΝ ΚΑΘΟΜΙΛΟΥΜΕΝΗ

14. Εκείνοι πού αγαπούν την αρετή, πρέπει νύχτα και μέρα να έχουν ακατάπαυστα αυτόν τον κρυφό αγώνα και τον πόνο και τη μελέτη κατά την εργασία οποιασδήποτε εντολής, δηλαδή,

όταν προσεύχονται,

όταν διακονούν,

όταν τρώνε,

όταν πίνουν,

ή όταν κάνουν οτιδήποτε,

ώστε όποιο αγαθό πραγματοποιηθεί, να γίνει για τη δόξα του Θεού και όχι για δική μας δόξα.

Έτσι θα είναι ευχερής και εύκολη για μας όλη η επιμέλεια των εντολών, καθώς θα την ευκολύνει και θα ελαφρύνει τον κόπο της η αγάπη του Θεού.

Γιατί όλος ο αγώνας και η φροντίδα του εχθρού συγκεντρώνεται, όπως προείπαμε, στο να αποτραβήξει τον νου από τη μνήμη του Θεού και τον φόβο και την αγάπη Του και εξαπατώντας τον με γήινα δολώματα να τον στρέψει από το όντως αγαθό στα νομιζόμενα αγαθά.

15. Ο πατριάρχης Αβραάμ, όταν συνάντησε τον ιερέα του Θεού Μελχισεδέκ, του έδωσε δώρο από τα καλύτερα των υπαρχόντων του και έτσι δέχθηκε την ευλογία του. Με αυτό, το Πνεύμα, μάς ανυψώνει σε υψηλότερη θεωρία.

     Πρέπει δηλαδή τα άκρα και τα καλύτερα λιπαρά μέρη του όλου ψυχοσωματικού μας συνθέματος, τα όποια είναι:·      

ο νους,
η συνείδηση,
η αγαπητική δύναμη της ψυχής,
να τα προσφέρομε πρώτα απ΄ όλα σαν ιερό ολοκαύτωμα.

Έπειτα, τούς πρώτους και καλύτερους από τούς ορθούς λογισμούς μας να τούς αφιερώνομε στη μνήμη του Θεού και να τούς απασχολούμε αδιάκοπα στην αγάπη Του και στον μυστικό και υπέρλογο έρωτά Του.

Και έτσι μπορούμε να προκόβομε μέρα τη μέρα και να προοδεύομε στην αρετή, με τη βοήθεια της θείας χάρης, οπότε και το φορτίο της δικαιοσύνης των εντολών θα μας φανεί ελαφρό και θα τις εκτελούμε καθαρά και άμεμπτα, βοηθούμενοι από τον ίδιο τον Κύριο με την πίστη μας προς Αυτόν.

16. Σχετικά με την εξωτερική άσκηση και ποια αγαθή εργασία είναι μεγαλύτερη και πρώτη, πρέπει να γνωρίζετε τούτο, αγαπητοί· ότι οι αρετές είναι δεμένες μεταξύ τους και ακολουθούν η μία την άλλη, σαν κάποια ιερή αλυσίδα, πιασμένες η μία από την άλλη.

Η προσευχή, για παράδειγμα, ακολουθείται από την αγάπη,

η αγάπη από τη χαρά,

η χαρά από την πραότητα,

η πραότητα από την ταπεινοφροσύνη,

 η ταπεινοφροσύνη από τη διακονία,

η διακονία από την ελπίδα,

η ελπίδα από την πίστη,

η πίστη από την υπακοή,

η υπακοή από την απλότητα.

Επίσης τα αντίθετα είναι δεμένα το ένα με το άλλο.

Το μίσος με τον θυμό,

ο θυμός με την υπερηφάνεια,

αυτή με την κενοδοξία·

τούτη με την απιστία,

η απιστία με τη σκληροκαρδία,

αυτή με την αμέλεια,

η αμέλεια με τη χαύνωση,

τούτη με την ολιγωρία,

αυτή πάλι με την ακηδία,

αυτή με την ανυπομονησία,

ενώ τούτη με τη φιληδονία.

Έτσι και οι υπόλοιπες κακίες, η μία ακολουθεί την άλλη.

ΑΓΙΟΣ ΜΑΚΑΡΙΟΣ Ο ΑΙΓΥΠΤΙΟΣ

Απάνθισμα από το κεφάλαιο  "Περί της πνευματικής τελειότητας"